Ο Όλυμπος είναι το καλύτερα εξοπλισμένο από πλευράς ορειβατικών καταφυγίων ελληνικό βουνό. Λειτουργούν καταφύγια, από τα οποία τα περισσότερα είναι φυλασσόμενα. Επίσης υπάρχουν καταφύγια ανάγκης (μικροί μη φυλασσόμενοι χώροι), στις περισσότερες περιπτώσεις ανοιχτά για τους ορειβάτες.

Η AnaDigit προσφέρει τον ειδικό θεματικό χάρτη των καταφυγίων του Ολύμπου για θέαση και άμεσο κατέβασμα. Ο χάρτης είναι σε υψηλή ανάλυση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως χάρτης προσανατολισμού.

Κείμενα και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Καταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός

Το καταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός βρίσκεται στη θέση Μπαλκόνι, στην άνω ζώνη της κοιλάδας του Ενιπέα, σε υψόμετρο 2.060 μ. και πάνω στο κυριότερο και πιο πολυσύχναστο μονοπάτι του Ολύμπου. Στη θέση αυτή υπήρχε αρχικά μια καλύβα ξυλοκόπων, που μέχρι τη δεκαετία του 1930 χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές ως βάση για τις τότε αναβάσεις στο Μύτικα. Το αρχικό κτίριο σχεδιάστηκε από τον πρώτο προέδρου του Ε.Ο.Σ., αρχιτέκτονα και μηχανικό Σπήλιου Αγαπητού και για πολλά χρόνια υπήρξε το μοναδικό ορειβατικό καταφύγιο στην Ελλάδα. Η κατασκευή του κτιρίου ολοκληρώθηκε το 1931 και στην πρώτη μορφή του μπορούσε να φιλοξενήσει 25 άτομα. Αρχικά ονομάστηκε Καταφύγιο Α' αλλά αργότερα του δόθηκε το όνομα του μελετητή του.
Σταδιακά το καταφύγιο επεκτάθηκε και βελτιώθηκε: Στη σημερινή συγκρότησή του, το καταφύγιο μπορεί να φιλοξενήσει 110 άτομα.

Το συγκρότημα ανήκει στην Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης (Ε.Ο.Ο.Α.). Ιστορικός διαχειριστής του καταφυγίου, από το 1954 έως το 2001, υπήρξε ο Λιτοχωρινός Κώστας Ζολώτας, που μαζί με τη σύζυγό του Ιρμχιλντ και τις κόρες του λειτούργησαν το συγκρότημα επί πέντε δεκαετίες, φροντίζοντας όλες τις πλευρές της πολύτιμης αυτής υποδομής.
Από το 2001 έως και σήμερα, διαχειρίστρια του καταφυγίου είναι η Μαρία Ζολώτα, κόρη του Κώστα Ζολώτα.
Η κυριότερη διαδρομή προσπέλασης του καταφυγίου είναι το μονοπάτι από τα Πριόνια έως το καταφύγιο, που είναι και τμήμα του Ε4 στον Όλυμπο.
Πληροφορίες και κρατήσεις στα τηλέφωνα {tel}+30 23520 81800{/tel}, {tel}+30 23520 81329{/tel} και {tel}+30 6973210687{/tel}.

Καταφύγιο Γιώσος Αποστολίδης

Το καταφύγιο Γιώσος Αποστολίδης είναι κτισμένο στο διάσελο ανάμεσα στις κορυφές Προφήτης Ηλίας και Τούμπα, μπροστά στο Οροπέδιο των Μουσών και νότια ενός μικρότερου οροπεδίου που απορρέει προς το Ρέμα Παπά. Βρίκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο από κάθε άλλο έλληνικό καταφύγιο (2.697).
Είναι πετρόχτιστο και διώροφο, με κύριο χαρακτηριστικό τη μεγάλη κλειστή τζαμαρία, που κατά την χειμερινή περίοδο μπορεί να στεγάσει ομάδες ορειβατών που νυχτώνουν ή τους πιάνει καιρός στο οροπέδιο.
Το κτίσμα διαθέτει οργανωμένη κουζίνα και μπορεί να φιλοξενήσει 90 άτομα.
Αν και στο Οροπέδιο των Μουσών συγκλίνουν πολλές αναβάσεις, εύκολες και δύσκολες, ο βασικός άξονας προσπέλασης του καταφυγίου είναι η διαδρομή Γκορτσιά-Πετρόστρουγκα-καταφύγιο Γ. Αποστολίδης.
Διαχειριστής είναι ο Λάζαρος Μποτέλης. Πληροφορίες και κρατήσεις στα +30 23510 82840, +30 693 9777064 και +30 694 8043655.

Καταφύγιο Χρήστος Κάκαλος

Το καταφύγιο Χρήστος Κάκαλος είναι κτισμένο στην ΝΑ άκρη του Οροπεδίου των Μουσών, σε υψόμετρο 2.640 μ. Είναι ένα μικρό διώροφο κτίριο, με δυνατότητα να φιλοξενήσει 17 άτομα. Είναι φυλασσόμενο και διαθέτει οργανωμένη κουζίνα. Λειτουργεί από τέλη Μαΐου έως αρχές Νοεμβρίου.
Η προσπέλαση του καταφυγίου γίνεται κυρίως από τη διαδρομή Γκορτσιά-Πετρόστρουγκα-καταφύγιο Χ. Κάκαλος, που ταυτίζεται σε όλο το μήκος της, εκτός των τελευταίων εκατοντάδων μέτρων, με την προσπέλαση του καταφυγίου Γ. Αποστολίδης και την ανάβαση στο Οροπέδιο των Μουσών.
Διαχειριστής τα τελευταία χρόνια είναι ο Αλέξανδρος Στύλλας. Επικοινωνία στα +30 2352 100 009, +30 6937361689 και +30 693 7306019.

Καταφύγιο Βρυσοπούλες

Στα δυτικά το μεγάλο καταφύγιο στις Βρυσοπούλες, αν και περιλαμβάνεται στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Ορεινού Αγώνα Χιονοδρόμων (ΚΕΟΑΧ) του Ελλ. Στρατού, ανήκει στην Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας και Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ) και μπορεί να φιλοξενήσει ορειβατικές ομάδες.
Η προσπέλαση του καταφυγίου γίνεται οδικώς από την Ελασσόνα. Μετά την πύλη του στρατοπέδου, απομένει ένα σύντομο περπάτημα στο χώρο του ΚΕΟΑΧ.

Καταφύγιο Κρεβάτια

Το καταφύγιο Κρεβάτια κτίστηκε στα 1005 μ., στο πάνω μέρος του μεγάλου οροπεδίου Κρεβάτια. Η θέση έχει εξαιρετική θέα στην πεδινή ζώνη από τη Βροντού μέχρι την Κατερίνη. Οι κοιτώνες, που βρίσκονται στον πάνω όροφο μπορούν να φιλοξενήσουν 20 άτομα, ενώ κάτω έχει αίθουσα εστίασης και χώρους διημέρευσης.
Η προσπέλαση του καταφυγίου γίνεται από Βροντού οδικώς (5.7 χλμ άσφαλτο και 8.6 χλμ χωματόδρομου) και πεζοπορικά από τη διαδρομή Αγία Τριάδα-καταφύγιο Κρεβάτια.
Κρατήσεις και πληροφορίες στο {tel}+30 6971773070{/tel}.

Καταφύγιο Πετρόστρουγκας

Το καταφύγιο στην Πετρόστρουγγα είναι κτισμένο στο πλάτωμα Πετρόστρουγγα, σε θέση με ωραία θέα στην ακτή του Λιτοχώρου, σε υψόμετρο 1.940 μ., πάνω στο μονοπάτι από τη Γκορτσιά προς το Οροπέδιο των Μουσών.
Το καταφύγιο είναι πετρόχτιστο, διαρθρωμένο σε τρία επίπεδα, με μεγάλη αίθουσα εσίασης και ανεξάρτητο χώρο διαμονής, οργανωμένη κουζίνα, κοιτώνα και βοηθητικούς χώρους, ενώ κοντά έχει διαμορφωθεί πρόχειρο ελικοδρόμιο. Το κτίριο μπορεί να φιλοξενήσει 74 ατόμα.
Από τις 4 διαδρομές που συγκλίνουν στη ζώνη Πετρόστρουγκα/Στράγγος (από Γκορτσιά, Γομαρόσταλο, Μαστορούλη και Κορομηλιά), δημοφιλέστερη παραμένει η διαδρομή Γκορτσιά-καταφύγιο Πετρόστρουγκα, τμήμα της ανάβασης στο Οροπέδιο των Μουσών (και βασικός άξονας εξυπηρέτησης των καταφυγίων Γ. Αποστολίδης και Χ. Κάκαλος).

Καταφύγιο ανάγκης Κ. Μπιγκοτσίδης

Το καταφύγιο ανάγκης Κώστας Μπιγκοτσίδης βρίσκεται στα 2360 μ., στο ανώτερο σημείο των εγκαταστάσεων συρόμενου λιφτ του χιονοδρομικού κέντρου εκπαίδευσης του ΚΕΟΑΧ. Το κτίσμα κατασκευάστηκε το 1981 ως βοηθητικό κτίσμα της λειτουργίας του κέντρου, με εξ΄αρχής πρόβλεψη για τη χρήση του ως χειμερινό κατάλυμμα (υπερυψωμένο δάπεδο, σωστή προσπέλαση από τα κατάντι με εξωτερική μεταλλική σκάλα, ώστε να μην εμποδζεται η πρόσβαση από το χιόνι, ισχυρή μόνωση και κατάλληλη στέγη).
Μετά το ατύχημα του καταδρομέα Κ. Μπιγκοτζίδη στα Καζάνια, το Φεβρουάριο του 2006, το κτίριο μετονομάστηκε σε "Καταφύγιο Κ. Μπιγκοτσίδης". Το καταφύγιο είναι πάντα ανοικτό, συντηρείται από το προσωπικό του ΚΕΟΑΧ και είναι σε άριστη κατάσταση. Περιλαμβάνει εννέα κρεβάτια σε κουκέτες, κουβέρτες, σόμπα πετρελαίου, ασύρματο και λίγα έπιπλα.
Στη σελίδα Καταφύγιο ανάγκης K. Μπιγκοτζίδης θα βρείτε μια συνολική παρουσίαση των διαδρομών προσπέλασης και των άλλων πεζοπορικών διασυνδέσεων του καταφυγίου K. Μπιγκοτζίδης. Η προσπέλαση του καταφυγίου γίνεται από τη διαδρομή Βρυσοπούλες-Κατ. ανάγκης Κ. Μιγκοτζίδης.

Καταφύγιο ανάγκης στον Άγιο Αντώνιο

Στην κορυφή Άγιος Αντώνιος (2.817 μ.) χτίστηκε το 1961 από τη Φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το Επιστημονικό Κέντρο-Μετεωρολογικός Σταθμός Αγίου Αντωνίου για την μελέτη του κλίματος του Ολύμπου και άλλες μετεωρολογικές παρατηρήσεις.
Αφού παρέμεινε ανενεργός επί χρόνια, σήμερα ο σταθμός στον Άγιο Αντώνιο λειτουργεί ως καταφύγιο ανάγκης. Έχει τροποποιηθεί και εξοπλιστεί από την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης με είδη πρώτης ανάγκης (λίγο νερό, λίγα τρόφιμα, πρόχειρα κρεβάτια για 15 άτομα, λίγες κουβέρτες και ασύρματο ανάγκης).
Η προσπέλαση του καταφυγίου γίνεται από τη διαδρομή Βρυσοπούλες-Άγιος Αντώνιος.

Καταφύγιο ανάγκης Χριστάκη

Το καταφύγιο Χριστάκη στη Μεγάλη Γούρνα είναι ένα σπουδαίο κατάλυμα για τους ορειβάτες που θέλουν να ανέβουν στον Όλυμπο απο τη δυτική πλευρά. για να προωθηθούν προς Άγιο Αντώνη, Σκολιό, Μύτικα ή να κατέβουν στο Ξερολάκκι κλείνοντας κάποια κυκλική πορεία. Το καταφύγιο είναι δίπλα στην Καλύβα Χριστάκη, η οποία μέχρι πριν λίγα χρόνια επείχε ρόλο καταφυγίου ανάγκης.
Η Λάκκα Χριστάκη είναι το ψηλότερο σημείο που φτάνει δρόμος, στον Όλυμπο (2420 μ.).
Υπάρχουν 10 διπλές κουκέτες (22 κρεβάτια), τζάκι (αλλά τα ξύλα μπορεί να είναι λιγοστά), αρκετή επίπλωση (τραπέζια, καρέκλες), μικροαντικείμενα και ασύρματος ανάγκης με φωτοβολταϊκά. Η Καλύβα Χριστάκη έχει άλλα 6 κρεβάτια και τζάκι.
Δεν υπάρχει νερό στο καταφύγιο ή εκεί κοντά. Το τελευταίο νερό ανεβαίνοντας με το χωματόδρομο είναι στην ποτίστρα Γκαραγκούνη (13.2 χλμ πριν το καταφύγιο). Δεν υπάρχουν επίσης δέντρα στα 2400 μ. υψόμετρο, οπότε τα ξύλα για το τζάκι μεταφέρονται από πολύ χαμηλότερα - συνεπώς καταναλώστε τα με φειδώ. Ειδικά, οι εποχούμενοι επισκέπτες παρακαλούνται να μην καίνε τα ξύλα για ψήσιμο κλπ.
Οδικά, το καταφύγιο προσπελαύνεται από τον επαρχιακό δρόμο Ελασσόνας-Κατερίνης (άσφαλτος επί 11.8 χλμ από την Καλλιθέα, περνάμε τα Καλύβια και συνεχίζουμε 22.3 χλμ σε χωματόδρομο. Ο χωματόδρομος έχει τμήματα πολύ κακής βατότητας και ένα ψηλό αυτοκίνητο ή όχημα 4x4 είναι μάλλον αναγκαίο.
Στη σελίδα Καταφύγιο ανάγκης Χριστάκη θα βρείτε μια συνοπτική παρουσίαση των διαδρομών προσπέλασης και των άλλων πεζοπορικών διασυνδέσεων της Λάκκας Χριστάκη.

Καταφύγιο ανάγκης στο Λιβαδάκι

Το μικρό καταφύγιο ανάγκης στο Λιβαδάκι είναι ανοιχτό και μπορεί να προσφέρει πολύτιμη στήριξη σε όσους περιπλανιώνται στις αχανείς πλαγιές του Καλόγερου. Το καταφυγιάκι βρίσκεται στο πάνω μέρος του ομώνυμου επικλινούς οροπεδίου, σε υψόμετρο 2.100. Το κτίσμα είναι μια μονόχωρη πετρόχτιστη καλύβα με δίρριχτη στέγη από οπλισμένο σκυρόδεμα. Το καταφύγιο προσφέρει τζάκι, 3-4 κρεβάτια, κάποια βασική επίπλωση και αρκετό χώρο για 4-6 άτομα.
Δεν υπάρχει νερό στην περιοχή και η μεγάλη δεξαμενή, που είχε κτιστεί για τον ποτισμό των ζώων, είναι εκτός λειτουργίας. Μέσα στο καταφύγιο υπάρχουν λίγα ξύλα για το τζάκι, αλλά σε περίπτωση ανάγκης μπορείτε να συμπληρώσετε από τις κοντινές συστάδες ρόμπολων.
Η προσπέλαση του καταφυγίου γίνεται συνήθως από τη διαδρομή Πριόνια-Λιβαδάκι. Στη σελίδα Καταφύγιο ανάγκης Λιβαδάκι θα βρείτε μια αναλυτική παρουσίαση των βασικών διαδρομών προσπέλασης και των άλλων πεζοπορικών διασυνδέσεων του οροπεδίου Λιβαδάκι.
Το καταφύγιο είναι ανοιχτό όλο το χρόνο. Πληροφορίες στον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο (ΕΟΣ) Λιτοχώρου (email: eos.litohorou@gmail.com).

Καταφύγιο Άνω Πηγάδι

Το καταφύγιο του Σ.Ε.Ο. Λεπτοκαρυάς στο Άνω Πηγάδι είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά καταφύγια του Ολύμπου, λόγω της δύσκολης πρόσβασης και της ιδιαίτερης γεωγραφικής θέσης του. Το κτίσμα βρίσκεται στα 1380 μ., κοντά στη μοναδική πηγή αυτής της ζώνης. Είναι ένα μονόρωφο κτίριο που μπορεί να φιλοξενήσει 18 άτομα. Η τοποθεσία έχει εντυπωσιακή θέα στο κάστρο του Πλαταμώνα και τη θάλασσα.
Παρόλο το απόμερο της θέσης, το καταφύγιο στο Άνω Πηγάδι προσφέρει έναν εναλλακτικό τρόπο να φτάσει κανείς στις ψηλές κορυφές (Πάγος, Καλόγερος, Λιβαδάκι). Στο καταφύγιο φτάνει κανείς μέσω δύσβατου χωματόδρομου (απαραίτητο ψηλό αυτοκίνητο ή καλύτερα 4x4), ξεκινώντας είτε από την τοποθεσία Αϊ Γιάννης Λιτοχώρου (χωματόδρομος μήκους 21 χλμ, ισοκλινής ανηφόρα), είτε από τη Λεπτοκαρυά (διαδρομή 22 χλμ, χωματόδρομος με πολλούς ελιγμούς). Υπάρχει επίσης καλό και σημαδεμένο μονοπάτι από την Παλαιά Λεπτοκαρυά, που ανηφορίζει την ίδια πλαγιά με το χωματόδρομο, χωρίς να τον τέμνει, και καταλήγει στο καταφύγιο.
Η προσπέλαση του καταφυγίου γίνεται είτε οδικώς, από την Παλαιά Λεπτοκαρυά, είτε πεζοπορικά από τη διαδρομή Παλαιά Λεπτοκαρυά-Άνω Πηγάδι.
Η διανυκτέρευση στο καταφύγιο και η χρήση των οργανωμένων εγκαταστάσεων (ζεστό νερό, κουζίνα, κτλ.) είναι δυνατή μετά από επικοινωνία με το διαχειριστή του καταφυγίου στο τηλέφωνο +30 6980832284. Το κτίσμα περιβάλλεται από πλατύ καλυμμένο χώρο, όπου μπορεί να καταφύγει κανείς σε περίπτωση κακοκαιρίας - αλλά μπορεί και να κατασκηνώσει.

ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές

Ο οδηγός ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές είναι ο πληρέστερος, ο πιο σύγχρονος και ο πλέον ενημερωμένος οδηγός του Ολύμπου. Το μεγάλο αυτό βιβλίο – 264 σελίδες, 65 χάρτες και 150 φωτογραφίες – καλύπτει όλες τις πλευρές του μυθικού βουνού: γεωγραφία, βλάστηση, χλωρίδα, πανίδα, μνημεία, καταφύγια και ορειβατικές διαδρομές, καθώς και αναλυτικά κεφάλαια για τη διάσωση, το ορεινό τρέξιμο, το ορειβατικό σκι, την αναρρίχηση και τον αναγκαίο εξοπλισμό.

Ο οδηγός καλύπτει 60 διαφορετικές ορειβατικές διαδρομές στον Όλυμπο. Πρακτικά, έχουν περιληφθεί όλα τα γνωστά και περισσότερο ή λιγότερο σημαδεμένα μονοπάτια του μεγάλου βουνού: όλες οι αναβάσεις στις κορυφές και τα καταφύγια, όλες οι μικρές δημοφιλείς πεζοπορίες και όλες οι μεγάλες διασχίσεις. Κάθε διαδρομή παρουσιάζεται μέσα από μια αναλυτική περιγραφή και ένα λεπτομερή χάρτη. Τα μετρητικά στοιχεία και η αξιολόγηση κινδύνων και δυσκολιών επιτρέπουν στον ορειβάτη να επιλέξει τη διαδρομή που αντιστοιχεί στις ικανότητές του.

Όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς, η δασολόγος Κατερίνα Ζαγκαρέτου και ο πολιτικός μηχανικός Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος, ο οδηγός ΟΛΥΜΠΟΣ – 60 διαδρομές επιδιώκει να αναστήσει μέσα στον επισκέπτη του βουνού έναν Όλυμπο αντάξιο του μεγέθους ενός παγκόσμιου συμβόλου.

Ο Νίκος Νέζης, που υπογράφει τον εισαγωγικό χαιρετισμό, αξιολογεί το έργο ως σημείο αναφοράς στη βιβλιογραφία του Ολύμπου.

Ο οδηγός Όλυμπος – 60 διαδρομές είναι διαθέσιμος από το e-shop του topoguide.gr.

Τα καταφύγια του Ολύμπου

Φωτογραφίες και περιγραφές όλων των καταφυγίων του Ολύμπου περιλαμβάνεται στην εφαρμογή Όλυμπος topoguide.

Ο οδηγός Όλυμπος topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android από το Play Store.

Ο οδηγός Όλυμποw topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Προμηθευτείτε τον οδηγό του Ολύμπου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Με τη βοήθεια του μοναδικού οδηγού Όλυμπος topoguide, προσεγγείστε με ασφάλεια τα καταφύγια, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.