Γεωγραφία των Μεθάνων

Γεωγραφία των Μεθάνων

Μέθανα topoguide
Μέθανα topoguide: Στερεοποιημένη λάβα στη Μαύρη Πέτρα της Καμένης Χώρας

Η χερσόνησος των Μεθάνων μοιάζει με μεγάλο πέτρινο μανιτάρι, που αποσχίζεται από την Πελοποννησιακή ακτή και εισδύει στο Σαρωνικό. Στην ουσία, η χερσόνησος σχηματίζεται από τα υπολείματα μιας ασβεστολιθικής γέφυρας από τη χέρσο προς την μεγάλη μάζα που δημιούργησε η δραστηριότητα μιας από της εξόδους του ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου μέσα στον Σαρωνικό.

Μέθανα topoguide: Η χερσόνησος των Μεθάνων
Η χερσόνησος των Μεθάνων
Πατήστε για μεγέθυνση

Η μανιταροειδής χερσόνησος συνδέεται με τη στεριά με έναν ισθμό, που στο στενότερο σημείο του έχει πλάτος μόλις 240 μ. Ο ισθμός έχει μήκος περίπου 1250 μ. και κατεύθυνση ΝΑ προς ΒΔ.

Αμέσως βόρεια του ισθμού, υψώνεται η κύρια και μόνη συμπαγής ασβεστολιθική μάζα των Μεθάνων, που φέρει το χαρακτηριστικό όνομα Ασπροβούνι (Μάλι Μπάρδι). Οι σχετικά απότομες αλλά οπωσδήποτε εξαιρετικά δύσβατες, βραχώδεις πλαγιές του κορυφώνονται σε μια σειρά επιμήκεις καρστικές διαμορφώσεις και κατηφορίζουν προς το οροπέδιο Θρονί. Από το Θρονί περνά η κύρια διασυνδετική οδός ανάμεσα στην ανατολική και τη δυτική πλευρά της χερσονήσου, που σήμερα συνδέει τη λουτρόπολη των Μεθάνων με το Μεγαλοχώρι. Στα δυτικά του Ασπροβουνίου βρίσκεται το Σπήλαιο Περιστέρι, μοναδική καρστική σπηλιά της περιοχής.

Μέθανα topoguide
Μέθανα topoguide: Το Σπήλαιο Περιστέρι
Από το Θρονί και μέχρι το άκρο της χερσονήσου υψώνονται μια σειρά ηφαιστειακών λόφων, που κορυφώνονται στις θέσεις Χελώνα (740 μ, ψηλότερο σημείο της χερσονήσου), Προφήτης Ηλίας (712 μ), Κοσσώνα (587 μ) και Μάλια Γκλάτη (692 μ). Το ανάγλυφο των ηφαιστειακών κώνων είναι σχετικά συμμετρικό και ανάμεσα στους παλιούς κρατήρες απλώνονται επιμήκεις και ομαλές λεκάνες καμπύλου σχήματος.

Καθότι η ενδοχώρα της χερσονήσου είναι πολύ περιορισμένη, όλα τα χωριά των Μεθάνων είναι κτισμένα είτε πάνω στην ακτογραμμή, είτε σε λεκάνες με άμεση και εύκολη πρόσβαση προς αυτήν. Στις ορεινές λεκάνες άνθισαν μόνο πολύ μικροί - συχνά οικογενειακοί - συνοικισμοί αγροτικού προανατολισμού, όπως η Στέρνα Γαμπρού και η Παναγίτσα.

Εκτός της κώμης των Μεθάνων, που αναπτύχθηκε κυρίως μέσα στον 20ό αιώνα χάρη στο θερμαλισμό και τις σχετικές υπηρεσίες, οι οικισμοί της ακτογραμμής - το Βαθύ στα δυτικά, ο Άγιος Γεώργιος και ο Άγιος Νικόλαος στα ανατολικά - ήσαν και παραμένουν μικροί και άτονοι.

Μέθανα topoguide: Ο κοιμητηριακός ναός του Μακρύλογγου, αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη
Ο κοιμητηριακός ναός του Μακρύλογγου, αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη
Πατήστε για μεγέθυνση

Αντίθετα, τα χωριά της ορεινής ρίζας, το Μεχαλοχώρι, το Μεγαλοποτάμι, η Κυψέλη, οι Άγιοι Θεόδωροι, η Κουνουπίτσα και το δίδυμο Λουτρά-Μακρύλογγος έφτασαν στο μέγεθος που τους επέτρεπαν οι φυσικοί πόροι και χάρη στις ευνοϊκές συγκυρίες - εποίκηση από ευρωπαίους, επιδοτήσεις της παραγωγής κλπ - διατήρησαν τόσο το οικιστικό απόθεμα όσο και τη φυσιογνωμία τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μοναδικοί προσανατολισμοί που χρησιμοποιούμε πιο πάνω είναι "ανατολικά" και "δυτικά": πράγματι, η πολύ στενή βάση του μανιταριού προς το νότο και ο άξενος βορράς δεν προσφέρονται για κατοίκηση, ούτε καν για στοιχειώδη παραγωγή. Μοναδικός οικισμός που κατάφερε να επιβιώσει στη βόρεια ζώνη είναι η Καμένη Χώρα, εντυπωσιακός μικροσκοπικός οικισμός, φωλιασμένος στη βάση του τελευταίου ενεργού ηφαιστείου.

Μέθανα topoguide: Ο νεότερος κρατήρας του ηφαιστείου της Καμένης Χώρας
Ο νεότερος κρατήρας του ηφαιστείου της Καμένης Χώρας
Πατήστε για μεγέθυνση

Με εξαίρεση τις θερμοπηγές, υπάρχουν ελάχιστα πηγαία νερά στα Μέθανα: όλη η εποίκηση και η παραγωγή στηρίχθηκε σε ένα συνδυασμό ανοικτών και στεγασμένων στερνών, λύσεις που βασίστηκαν σε απλές τεχνικές στεγάνωσης, που αξιοποίησαν το αδιαπέρατο των ηφαιστειακών πετρωμάτων.

Η σύνδεση των Μεθάνων με την Πελοπόννησο γίνεται μέσω του ισθμού, ενώ η θαλάσσιες συνδέσεις με τον Πειραιά, την Αίγινα και τον Πόρο γίνονται μέσω των μικρών λιμανιών της λουτρόπολης, του Βαθέως και του Αγίου Γεωργίου.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

ΟΔΗΓΟΣ ΤΩΝ ΜΕΘΑΝΩΝ

Μια εκτενής παρουσίαση των συστατικών της μορφολογίας, των τοπίων και των οικισμών των Μεθάνων περιλαμβάνονται στον οδηγό Μέθανα topoguide, το μοναδικό ξεναγό για την περιοχή.

Ο οδηγός είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide greece. Τα Μέθανα περιλαμβάνονται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό των Μεθάνων ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Μέθανα topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό των Μεθάνων ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Η εφαρμογή παρέχει ενεργητική πλοήγηση κατά μήκος των διαδρομών, καθώς και έναν πλούσιο οδηγό στη γεωγραφία, τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής.

topoguide Greece