Πεζοπορία στα Μέθανα

Παρόλο το εξαιρετικά βραχώδες πεδίο και τις μεγάλες κλίσεις, η ιδιαίτερη μορφολογία των ηφιαστειακών όγκων, που σχηματίζουν γραμμικές αλληλουχίες υφέσεων - λεκάνες, κοιλάδες, ρεματιές και οροπέδια - χάρισε στα Μέθανα την ευκαιρία της διάνοιξης σχετικά καλόβατων συνδέσεων.

Έτσι, ήδη από την βαθιά αρχαιότητα, οι προϊστορικοί οικισμοί, οι πηγές νερού, τα οροπέδια, οι ακροπόλεις και οι φρυκτωρίες ενώνονταν με ένα πλέγμα μονοπατιών. Τα μονοπάτια αυτά, στην αρχή δύσβατα και κακοτράχαλα, σταδιακά διαμορφώθηκαν, ενώ μερικά στρώθηκαν με πέτρες. Στην εποχή της ακμής της παραδοσιακής οικονομίας, τα μονοπάτια των Μεθάνων, δυσδιάκριτα μέσα στο κοκκινόχρωμο τοπίο και το θαμνώνα, κρυμένα από τα μάτια των πειρατών και των εισβολέων, αλλά φροντισμένα και καθαρά, διέτρεχαν τις πλαγιές σαν τα νήματα ενός συγκλίνοντος ιστού, μεταφέροντας τους πόρους του βουνού στα χωριά και απο εκεί στα λιμανάκια και τον ισθμό, για να πουληθούν και να ανταλλαχθούν.

Χάρη στο δύστροπο και σκληρό ανάγλυφο της χερσονήσου, μεγάλο μέρος των παλιών μονοπατιών δεν καταστράφηκαν, καθώς το οδικό δίκτυο συχνά αναγκάστηκε να ακολουθήσει νέες οδεύσεις. Στη δεκαετία του 1980, τα μονοπάτια αυτά ήταν ακόμα σχετικά σαφή και καθαρά και προσέλκυσαν τους φίλους των αργέγονων τόπων. Τα Μέθανα ααπέκτησαν τη φήμη ενός άγνωστου, μικρού πεζοπορικού παραδείσου. Ανάμεσα στους ξένους περιηγητές που αγάπησαν αυτόν το παράδοξο και στέρφο τόπο, ιδιαίτερα δραστήριος υπήρξε ο γερμανός Tobias Schorr, που βοήθησε στη σήμανση των πρώτων διαδρομών και στην προβολή της περιοχής. Έντονη υπήρξε και η επιρροή των ελβετών γεωλόγων του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης, που πέραν του επιστημονικού αντικειμένου τους, βοήθησαν στο να γίνει αντιληπτή η αξία του τόπου και των μονοπατιών. Δεκάδες άλλοι Έλληνες και κυρίως Ευρωπαίοι, που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, συνέβαλαν συστηματικά ή περιστασιακά στην ανάπτυξη, συντήρηση και προβολή των μονοπατιών των Μεθάνων, με πιο σημαντική την συμβολή της Eliane Pauwels, που ενεργοποίησε τη συμμετοχή Βέλγων προσκόπων. Ο τοπικός δήμος παρακολουθούσε από κοντά τις εξελίξεις και συνέδραμε περιοδικά. Η υπόθεση της πεζοπορίας στα Μέθανα πήρε άλλη τροπή με την άφιξη και εγκατάσταση του Ηλία Ρίζου, αθηναίου μηχανικού που ένωσε όλες τις δυνάμεις, έδωσε νέα πνοή και συσπείρωσε τους ντόπιους σε ενα όραμα επαναλειτουργίας του παλιού δικτύου μονοπατιών. Μέσα σε λίγα χρόνια, τα παλιά μονοπάτια χαρτογραφήθηκαν, νέα μονοπάτια ξεθάφτηκαν κάτω από τα σχίνα, φτιάχτηκαν πινακίδες και έγινε συστηματική σήμανση σε ένα πλέγμα πάνω απο 35 χλμ.

Σήμερα, συνολικά, πάνω από 20 διαδρομές έχουν χαρτογραφήθεί και περπατιώνται σχετικά συστηματικά στα Μέθανα. Χωρικά, οι διαδρομές μπορούν να οργανωθούν στις παρακάτων ομάδες:

• Με αφετηρία τα Μέθανα: Διαδρομές Κάστρο Φαβιέρου, Μέθανα-Σταυρόλογγος, Μέθανα-Θρονί-Μάλι Μπάρδι, Μέθανα-Μάλι Μπάρδι.
• Με αφετηρία το Μεγαλοχώρι και το Μεγαλοποτάμι: Διαδρομές Κύκλος στην Παναγίτσα, Μεγαλοποτάμι-Στέρνα Γαμπρού, Μεγαλοποτάμι-Μακρύλογγος, Μεγαλοχώρι-Σταυρόλογγος, Μεγαλοχώρι-Μακρύλογγος, Μεγαλοχώρι-Παναγίτσα-Μακρύλογγος
• Από την Καμένη Χώρα: Διαδρομές Σταυρόλογγος-Καμένη Χώρα, Καμένη Χώρα-Ηφαίστειο Καστέλι, Καμένη Χώρα-Αγιος Ανδρέας, Καμένη Χώρα-Κρασοπαναγιά, Στην Καμένη Χώρα
• Στα ανατολικά: Διαδρομές Σταυρόλογγος-Ογάς, Σταυρόλογγος-Κουνουπίτσα, Άγιος Νικόλαος-Προφήτης Ηλίας, Παλιά Λουτρά-Μακρύλογγος-Προφήτης Ηλίας

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος