Πεζοπορία στην Ορεινή Ναυπακτία

Πεζοπορία στην Ορεινή Ναυπακτία

Ένα μεγάλο μέρος από τους αναρίθμητους μουλαρόδρομους και μονοπάτια της παλιάς εποχής θυσιάστηκε κατά τη φάση διάνοιξης του νεότερου οδικού δικτύου και χάθηκε για πάντα από το χάρτη. Από τα κεντρικά μονοπάτια, διασώθηκαν μόνο αυτά που διέτρεχαν απόκρημνες ζώνες, συχνά διασπασμένα και αυτά από χωματόδρομους ή άλλες χρήσεις. Αντίθετα, τα τοπικά πλέγματα από κτηνοτροφικά μονοπάτια διατηρήθηκαν, αλλά έσβησαν και αυτά σταδιακά, καθώς έφθινε η ορεινή κτηνοτροφία.

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Κοντά στην κορυφή Κερασοβούνι

Από όλο αυτόν τον πλούτο, έχουν αναδειχθεί και είναι σήμερα λειτουργικά πολλά μονοπάτια, που μπορούν να συντεθούν σε πεζοπορικές διαδρομές. Κατά τόπους, από τοπικές ή ευρύτερες πρωτοβουλίες, έχουν δημιουργηθεί ενδιαφέροντα πεζοπορικά δίκτυα, όπως της Άνω Χώρας, ή μεμονωμένες αλλά αξιόλογες διαδρομές.

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Στη διαδρομή Ελατού-Σκοτωμένος (Διαδρομή Δ15 ή Μ2)

Ειδικότερα, στην περιοχή Πόδος-Άνω Χώρα-Αμπελακιώτισα-Κρυονέρια-Ελατού έχουν γίνει επανειλημένα προσπάθειες να συντηρηθεί το δίκτυο των παλιών μονοπατιών. Οι ωραίες πινακίδες που έχουν στηθεί σε επίκαιρα σημεία της περιοχής παρουσιάζουν ένα δίκτυο 17 διαδρομών, από τις οποίες μόνο ο πυρήνας γύρω από την Άνω Χώρα έχει υλοποιηθεί.

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Στην κορυφή της Τσεκούρας (1733 μ.)

Οι ορειβατικές διαδρομές στην περιοχή περιλαμβάνουν τις αναβάσεις στις ψηλότερες - και συνήθως απόκρημνες - κορυφές του ορεινού λαβυρίνθου της Ορεινής Ναυπακτίας. Πιο ενδιαφέρουσες είναι οι αναβάσεις στην κορυφή Τσεκούρα (1733 μ.), στην κορυφή Τσακαλάκι και στην κορυφή Αρδίνης.

Διαδρομές στην Άνω Χώρα

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Πινακίδες κατεύθυνσης στο πεζοπορικό δίκτυο της Άνω Χώρας

Έτσι, ο πιο συνεκτικός πυρήνας πεζοπορικών διαδρομών της Ορεινής Ναυπακτίας είναι το πλέγμα από παλιά συνδετικά μονοπάτια γύρω από το κεφαλοχώρι Άνω Χώρα. Πρόκειται για 5-6 καλά σημαδεμένες και καλοπατημένες διαδρομές, οι περισσότερες κυκλικές και σύντομες, που απευθύνονται στο ευρύτερο περιηγητικό κοινό - οικογένειες, παρέες και ταξιδιωτικές ομάδες.

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Επιβεβαιωτικά πλακίδια Άνω Χώρα-καταρράκτης Τσούρνας

Έχει σηματοδοτηθεί επίσης μια ευχάριστη διαδρομή που αποκαλείται "Δασικό Μονοπάτι" και έχει εξοπλιστεί με πολλές πινακίδες ερμηνείας περιβάλλοντος, που παρέχουν αρκετές πληροφορίες για τη βλάστηση και τη χλωρίδα της περιοχής.

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Πινακίδα ερμηνείας περιβάλλοντος στο "Δασικό Μονοπάτι", Άνω Χώρα

Μερικές από τις διαδρομές της Άνω Χώρας καταλήγουν ή διέρχονται από την αδελφή Κάτω Χώρα και φτάνουν στα περάσματα ή τα τοπόσημα του χωριού, όπου συνδέονται με άλλα μονοπάτια.

Διαδρομές στην Αμπελακιώτισα

Χωμένη στο βάθος μιας απότομης και πυκνά δασωμένης λεκάνης, η Αμπελακιώτισα βρίσκεται ανάμεσα στην πολύ ωραία πορεία προς την Άνω Χώρα, που περνά από το φαράγγι του Καναβού, και στο παλιό μονοπάτι προς τη Χόμορη. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα ανάβασης προς τις κορυφές Αρδίνης και Τσεκούρα, που είναι ωστόσο αρκετά περίπλοκες.

Διαδρομές στην Ελατού

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Πινακίδα του πεζοπορικού δικτύου Ελατούς

Η Ελατού είναι το κέντρο ενός μικρού αλλά ενδιαφέροντος δικτύου πεζοποριών, που τα κυριότερα (Δ14 και Δ15) ανήκουν και συνδέονται με το δίκτυο της Άνω Χώρας (συνδυαζόμενα με τα Δ14 και Φ15 συνθέτουν μια ωραία κυκλική διαδρομή).

Πρόσφατα αναπτύχθηκε και ένα τοπικό δίκτυο 5 διαδρομών με κωδικό Μ, όπου το Μ1 ταυτίζεται με το Δ14, το Μ2 με το Δ15, το Μ3 οδηγεί προς το διάσελο Χαρατσί και το Μ4 προς το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, ενώ η μικρή διαδρομή Π1 οδηγεί στην πηγή Πολύ Νερό.

Διαδρομές στα Κρυονέρια

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Στο εικονοστάσι της ράχης της Τσεκούρας, πάνω στη διαδρομή Άνω Χώρα-Κρυονέρια

Τα Κρυονέρια είναι ο πόλος ενός μικρού πλέγματος ορειβατικών και πεζοπορικών - αλλά και οδικών - διαδρομών, όπως οι δύο συγκλίνουσες αναβάσεις στην εντυπωσιακή κορυφή Τσεκούρα και το πολύ καλό, παλιό κεντρικό μονοπάτι προς τη μονή Αγίου Δημητρίου.

Διαδρομές στον Πλάτανο

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Ανάβαση στην κορυφή Αλωνάκι

Γύρω από τον Πλάτανο σηματοδοτήθηκε πρόσφατα - κυρίως με κορδέλες - μια ανάβαση από το χωριό προς τη μικρή αλλά ξεχωριστή κορυφή Αλωνάκι. Η διαδρομή αξιοποιεί το παλιό μονοπάτι από τον Πλάτανο προς τους Αγίους Αποστόλους και συνεχίζει στον ντορό που έχουν ανοίξει τα γελάδια προς το λιβάδι της κορυφής.

Χάνια και γεφύρια

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Σήμανση των διαδρομών στο Καρέλι και τη γέφυρα της Αρτοτίβας

Η διαδρομή Χάνι Παπαδιάς-Χάνι Λόη αναπαράγει, στο υπόβαθρο των σημερινών χωματόδρομων και μονοπατιών, την παλιά σύνδεση της Ναυπάκτου με την ορεινή ενδοχώρα της, ενώ οι διαδρομές Πλάτανος-γέφυρα Αρτοτίβας-Πάνω Κάμπος και Χρυσοβίτσα-γέφυρα Αρτοτίβας-Πάνω Κάμπος εντάσσουν την ιστορική γέφυρα της Αρτοτίβας στο πεζοπορικό δίκτυο της περιοχής.

#
Διαδρομή
URL
Μήκος
km
Δυσκολία
#/5
Σήμανση
#/3
Διαδρομές γύρω από την Άνω Χώρα
Δ08 Καταρράκτης Τσούρνας 2.4 2 3
Δ09a Κύκλος στην Άνω Χώρα 2.1 1 2
Δ03 Άνω Χώρα-Σύρτα (Δασικό Μονοπάτι) 3.7 2 2
Δ18 Τραβέρσα Σύρτας 3 2 1
Δ07 Άνω Χώρα - κορυφή Τσακαλάκι 7.5 3 1
Α6α Άνω Χώρα-Μονή Αγίου Δημητρίου 5 2 1
Δ07α Άνω Χώρα-Κάτω Χώρα 5.2 1 2
Δ09 Κάτω Χώρα-Σκοτωμένος 3 2 2
Δ06 Άγιος Ιωάννης-Σκοτωμένος 3.9 1 2
Δ10 Κύκλος στην Κάτω Χώρα 13.5 1 2
Διαδρομές γύρω από την Αμπελακιώτισα
Α4 Άνω Χώρα-Αμπελακιώτισα 6.2 2 2
Α5 Χόμορη-Αμπελακιώτισα 5.3 2 3
Αμπελακιώτισα-κορυφή Τσεκούρα 7 3 1
Αρδίνης από την Αμπελακιώτισα 3.5 3 1
Αρδίνης από τη δυτική ράχη 3.5 3 1
Διαδρομές στην Ελατού
Κύκλος στην Ελατού 14.5 2 2
Δ14 Ελατού-Σκοτωμένος 2.1 2 2
Δ15 Ελατού-Χαρατσί 3.8 2 2
Δ16 Χαρατσί-Ομάλια 2.8 1 1
Διαδρομές γύρω από τα Κρυονέρια
Α8α Κρυονέρια-κορυφή Τσεκούρα 5.3 2 2
Α8β Κρυονέρια-Καγκέλια-Τσεκούρα 5.1 3 1
A6β Κρυονέρια-Μ. Αγίου Δημητρίου 3.8 2 2
Διαδρομές στον Πλάτανο
Π12 Πλάτανος-κορυφή Αλωνάκι 0.6 3 2
Χάνια και γεφύρια
Χάνι Παπαδιάς-Χάνι Λόη 14.2 2 1
Πλάτανος-γέφυρα Αρτοτίβας-Πάνω Κάμπος 14.8 2 1
Χρυσοβίτσα-γέφυρα Αρτοτίβας-Πάνω Κάμπος 6 2 1
Σύνολο 0

Μεγάλες διαδρομές

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Η διαδρομή Άνω Χώρα-Αμπελακιώτισα-Χόμορη διατρέχει τη λεκάνη της Αμπελακιώτισας

Οι προοπτικές της Ορεινής Ναυπακτίας σε ότι αφορά τις μεγάλες πεζοπορίες, από χωριό σε χωριό, δεν έχουν εξερευνηθεί επαρκώς. Είναι γνωστές μερικές συνδέσεις (Ελατού-Άνω Χώρα-Κρυονέρια μέσω μονής Αγίου Δημητρίου, Άνω Χώρα-Αμπελακιώτισα-Χόμορη μέσω φαραγγιού Κάκαβου, μια διάσχιση από το Χάνι της Παπαδιάς στο Χάνι του Λόη, το παλιό μονοπάτι από τη Χρυσοβίτσα στον Πλάτανο μέσω της γέφυρας της Αρτοτίβας κλπ), που ακολουθούν παλιά συνδετικά μονοπάτια. Η σήμανση και η κατάσταση βατότητας αυτών των διαδρομών είναι ακόμα ατελής.

#
Διαδρομή
URL
Σημείωση
.
Μήκος
km
Μεγάλες διαδρομές
Ελατού-Άνω Χώρα-μονή Αγίου Δημητρίου-Κρυονέρια Συνδυασμός των διαδρομών Δ14 Ελατού-Σκοτωμένος, Δ09 Κάτω Χώρα-Σκοτωμένος, Δ07α Άνω Χώρα-Κάτω Χώρα, Α6α Άνω Χώρα-Μονή Αγίου Δημητρίου και A6β Κρυονέρια-Μ. Αγίου Δημητρίου 16.5
Άνω Χώρα-Κάκαβος-Αμπελακιώτισα-Χόμορη Συνδυασμός των διαδρομών Α4 Άνω Χώρα-Αμπελακιώτισα και Α5 Χόμορη-Αμπελακιώτισα 11.7
Χρυσοβίτσα-γέφυρα Αρτοτίβας-Πλάτανος Συνδυασμός των διαδρομών Χρυσοβίτσα-γέφυρα Αρτοτίβας-Πάνω Κάμπος και Πλάτανος-γέφυρα Αρτοτίβας-Πάνω Κάμπος 13.3
Σύνολο 0

Μονοπάτια στο Θέρμο και τον Εύηνο

Κοντά στο Θέρμο, στους λόφους πάνω από το χωριό Αβαρίκος, έχουν καθαριστεί και σηματοδοτηθεί από την τοπική ομάδα "Λέσχη Μεικτού Αθλητισμού Θέρμου" μερικές μικρές διαδρομές, που όλες μπορούν να γίνουν με τα πόδια και μερικές γίνονται με ποδήλατο.

Ναυπακτία topoguide
Τα μονοπάτια της Ορεινής Ναυπακτίας
Σήμανση των διαδρομών στον Προφήτη Ηλία και Αγία Μαρίνα Αβαρίκου

Επίσης κατά μήκος του Εύηνου, οι - κατά τόπους δύσβατοι για οχήματα χωματόδρομοι - ανάμεσα στο Καρέλι Δοσούλας και τη γέφυρα της Αρτοτίβας έχουν ενταχθεί σε ένα σχήμα διαδρομών των ποταμών και των γεφυριών και προτείνονται για πεζοπορία.

Στα μονοπάτια

Ο πληρέστερος οδηγός πεζοπορίας για την Ορεινή Ναυπακτία είναι η εφαρμογή Ναυπακτία topoguide, που διατίθεται τόσο για συσκευές Android, όσο και για συσκευές iOS (iPhone).

Πρόκειται για έναν ψηφιακό οδηγό περιήγησης που περιλαμβάνει περιγραφές και φωτογραφίες και εστιάζει στις διαδρομές με τα πόδια. Η εφαρμογή περιλαμβάνει 25 πεζοπορικές διαδρομές.

Όλες οι διαδρομές πλαισιώνονται από τα σημεία ενδιαφέροντος της άμεσης γειτονίας τους. Η εφαρμογή αναγνωρίζει την πλησιέστερη διαδρομή και προτείνει στον χρήστη να τον καθοδηγήσει ενεργητικά κατά μήκος της.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος