Εκκλησίες στο Menalon Trail

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Οι εκκλησίες που συναντάμε κατά μήκος της διαδρομής του Menalon Trail ανήκουν σε δύο μεγάλες ομάδες, τις εκκλησίες των χωριών και τα μεμονωμένα ξωκλήσια.

Οι εκκλησίες των οικισμών είναι μεγάλες, συχνά τρίκλιτες, βασιλικές, με εμφανείς περιποιημένες τοιχοποΐες και πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο: είναι οι θρησκευτικοί πόλοι των μικρών ορεινών κοινωνιών και ταυτόχρονα τα σύμβολα της τρέχουσας συνθήκης ευμάρειας του χωριού. Το πλήθος των μεγάλων εκκλησιών σε έναν οικισμό δηλώνει την δημογραφική και οικονομική σφριγηλότητα των επιμέρους κοινωνικών- συχνά οικογενειακών - συσπειρώσεων, που διεκδικούν δική τους ενορία.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στις μεγάλες εκκλησίες της Δημητσάνας, όπως οι Ταξιάρχες, ο Άγιος Χαράλαμπος και η Αγία Κυριακή, που είτε με τον όγκο, είτε με τα εξωτερικά οικοδομικά χαρακτηριστικά τους, επιβάλλονται στον περιβάλλοντα κατοικημένο χώρο, αναδιοργανώνοντας τον ιστό του οικισμού. Ανάμεσα στις εκκλησίες των παλαιότερων οικισμών θα συναντήσουμε περιπτώσεις πρώιμων υστεροβυζαντινών ναών, ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, όπως ο Άγιος Νικόλαος και η Παναγία η Καρέα στη Στεμνίτσα και η Μεταμόρφωση Σωτήρος στη Δημητσάνα.

Τα αγροτικά ξωκλήσια είναι είτε τοπόσημα - σαν μικροί στεριανοί φάροι μέσα στο πέλαγος από ράχες και λαγκάδια - είτε κέντρα παλιών αγροτικών συνοικήσεων. Τα περισσότερα είναι μονόχωροι, ορθογώνιοι ναοί με δίρριχτη στέγη και ελάχιστο διάκοσμο εσωτερικά.