Η χλωρίδα του Χελμού

Γνωρίστε είδη φυτών

Η χλωρίδα του Χελμού είναι πολύ πλούσια και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό σπάνιων ή αποκλειστικών ενδημικών ειδών ή ειδών που έχουν εξαιρετικά περιορισμένη εξάπλωση και πολύ μικρούς πληθυσμούς. Συνολικά έχουν καταγραφεί 27 ενδημικά της Πελοποννήσου και 90 ενδημικά της Ελλάδας.

Όπως και στην περίπτωση άλλων βουνών της χώρας (Όλυμπος, Παρνασσός) πολλά από τα είδη που είναι τοπικά ενδημικά ή περιγράφηκαν για πρώτη φορά εδώ έχουν πάρει ονόματα που παραπέμπουν άμεσα στο Χελμό ή τα Αροάνια όρη ή άλλα τοπικά τοπωνύμια, όπως η Alchemilla aroanica, ο Bolanthus chelmicus, το Seseli aroanicum και η βιόλα του Χελμού Viola chelmea.

Τα αποκλειστικά ενδημικά του Χελμού είναι πέντε και είναι η Alchemilla aroanica, το Corydalis blanda subsp. oxelmannii, η Lonicera alpigera subsp. hellenica, το Polygala subuniflora και η Valeriana crinii subsp. crinii.

Άλλα σπάνια είδη είναι η Globularίa stygia, η Asperulα arcadiensis, η Festuca stygia, το Dianthus mercurii, το Gallium cylleneum και το Hieracium leucocomum.

Η βραχόφιλη χλωρίδα

Στις βραχώδεις κορυφές, τα φαράγγια και τα απόκρημνα σημεία των χαραδρών φυτρώνουν μερικά από τα ωραιότερα και σπανιότερα αγριολούλουδα της Ελλάδας, όπως η πανέμορφη κολομπίνα του Χελμού Aquilegia ottonis ssp ottonis, το Omphalodes luciliae και το Aster alpinus. Εδώ σώζονται ακόμα η Arnebia densiflora και ο Solenanthus stamineus, που οι μοναδικές θέσεις εμφάνισής τους στην Ελλάδα είναι ο Χελμός και η Γκιώνα.

Στα βράχια θα βρούμε επίσης την ασυνήθη Campanula rupestris

Στα ίδια μέρη συναντάμε είδη που δεν τα βρίσκουμε νοτιότερα από τον Όλυμπο, όπως τα Viola delphinantha, Cardamine carnosa, Anthericum liliago και πολλά ακόμα σπάνια και ενδημικά φυτά των ελληνικών βουνών, όπως τα Verbascum acaule, Aurinia moreana, Gypsophila nana και Viola chelmea.

Η κοιλάδα της Στύγας

Η χαράδρα της Στύγας αυλακώνει την βόρεια κεντρική πλαγιά του Χελμού, σχηματίζοντας καθώς απλώνεται προς Βορρά μία εκτεταμένη κοιλάδα με πολύ μεγάλο χλωριδικό ενδιαφέρον. Πολλά φυτικά είδη που παρουσιάζονται παρακάτω περιορίζονται αποκλειστικά σε αυτό το τμήμα του βουνού, ενώ άλλα είναι τυπικά της περιοχής αλλά εξαπλώνονται και αλλού πάνω στον ορεινό όγκο.

Το φαράγγι του Βουραϊκού

το φαράγγι του Βουραϊκού παρουσιάζει μεγάλο χλωριδικό πλούτο, καθότι φιλοξενεί στα κάθετα τοιχώματά του φυτοκοινωνίες χαρακτηριστικές των χαμηλού υψομέτρου βραχωδών βιοτόπων της ανατολικής Μεσογείου, μαζί με πολλά σπάνια είδη.

Ανάμεσα στα κοινά είδη σημειώνουμε την καμπανούλα των βράχων Campanula versicolor, το πλεμονόχορτο Centranthus ruber, το Onosma frutescens, την Ephedra fragilis ssp campylopoda και το Onobrychis ebenoides.

Από τα σπανιότερα είδη αξίζει να αναφέρουμε το τοπικό ενδημικό Achillea umbelata ssp monocephala, την ενδημική των βουνών της βόρειας Πελοποννήσου Aurinia moreana (που αλλού συναντάται σε μεγαλύτερα υψόμετρα), την Asperula arcadiensis (ενδημικό του Χελμού, της Ζήρειας και της Γκιώνας) και τα σπάνια Peucedanum achaicum, Stachys parolinii και Campanula rupestris.

Κείμενο: Απ. Καλτσής
Φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Περισσότερες πληροφορίες στο εξαιρετικό έντυπο του ΟΦΥΠΕΚΑ Οδηγός χλωρίδας του Ε.Π. Χελμού-Βουραϊκού.