Εκκλησίες στην Αβία

Εκκλησίες στην Αβία

Η χαρτογράφηση εκκλησιών
της Αβίας

Η ζώνη της Αβίας, βορειότερη ενότητα της Μεσσηνιακής Μάνης, περιλαμβάνει πολλά και ιδιαίτερα αξιόλογα εκκλησιαστικά μνημεία. Κατά τόπους, τα μνημεία φαίνονται συγκεντρωμένα σε ομάδες, που καθρεφτίζουν οικιστικές ή αμυντικές συσπειρώσεις των Μέσων Χρόνων και της Τουρκοκρατίας.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται μερικές από τις πιο σημαντικές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες της Αβίας. Συγκεκτιμένα σχολιάζονται ο Άγιος Νικόλαος στα Καλλιανέικα, η Ζωοδόχος Πηγή στη Ζαρνάτα, ο Άγιος Βασίλειος στους Άνω Δολούς, οι Άγιοι Θεόδωροι στον Κάμπο και ο Άγιος Νικόλαος στο Βόρειο Γαϊτσών.

Άγιος Νικόλαος στα Καλλιανέικα

Αβία topoguide
Αβία topoguide: Ο Άγιος Νικόλαος στα Καλλιανέικα

Ανάμεσα στα Καλλιανέϊκα και τους Δολούς προβάλει ο μικρός, γραφικός ναός του Αγίου Νικολάου (13ος – 14ος αι.). Ανήκει στον τύπο του σταυρεπίστεγου, αποτελεί μάλιστα ένα από τα πρωϊμότερα παραδείγματα του τύπου στη Μεσσηνιακή Μάνη και ανάγεται στην παλαιολόγεια περίοδο. Φέρει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα κεραμοπλαστικό διάκοσμο στις όψεις. Στο εσωτερικό του σώζει αποσπασματικά τοιχογραφίες της όψιμης μεταβυζαντινής περιόδου, έργα του 1785, ενώ είναι επίσης εμφανή λείψανα παλαιότερης φάσης τοιχογράφησης.

Αξίζει να προσέξει κανείς ότι στον άμεσο περίγυρο βρίσκονται και άλλα, μεταγενέστερα, εκκλησιαστικά μνημεία, όπως η μονή Προφήτη Ηλία Ρουσάκη, η Ζωοδόχος Πηγή και άλλες εκκλησίες των Δολών κλπ.

Ζωοδόχος Πηγή στη Ζαρνάτα

Αβία topoguide
Αβία topoguide: Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής στο κάστρο της Ζαρνάτας

Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται μέσα στο χώρο του εξωτερικού τείχους του Κάστρου της Ζαρνάτας. Είναι ένας μονόχωρος, σταυρεπίστεγος ναός του 1780. Εσωτερικά είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες του 1787, με έντονα χρώματα και εκφραστικά λαϊκότροπα μοτίβα. Οι τοιχογραφίες αποδίδονται στους αγιογράφους Αναγνώστη Καλλιεργάκη από το Προάστιο και Φιλιππάκη από το Εξωχώρι. Το ιδιαίτερα καλής τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο έχει συντηρηθεί.

Άγιος Βασίλειος των Άνω Δολών

Αβία topoguide
Αβία topoguide: Ο Άγιος Βασίλειος στους Άνω Δολούς

Ο ναός του Αγίου Βασιλείου κατασκευάστηκε το 1776. Το καμπαναριό επισκευάσθηκε μετά από ένα μεγάλο σεισμό που έπληξε την περιοχή.

Άγιοι Θεόδωροι στον Κάμπο

Αβία topoguide
Αβία topoguide: Οι Άγιοι Θεόδωροι στον Κάμπο

Ο ναός των Αγίων Θεοδώρων είναι κτίσμα του 12ου αιώνα και της ίδιας τέχνης και εποχής με το βυζαντινό ναό των Αγίων Αποστόλων Καλαμάτας. Η εκκλησία είναι γνωστή για το πλήθος αλλά και την ιδιαιτερότητα των τοιχογραφιών της, που οι περισσότερες ανάγονται μετά το 1760, με θεματολογία κυρίως βασανιστήρια αμαρτωλών και εσχατολογικά θέματα.

Άγιος Νικόλαος στο Βόρειο Γαϊτσών

Αβία topoguide
Αβία topoguide: Ο Άγιος Νικόλαος στο Βόρειο Γαϊτσών

Ο ναός του Αγίου Νικολάου στο Βόρειο Γαϊτσών είναι μεγάλη μονόχωρη βασιλική με πεντάπλευρη αψίδα και οκτάπλευρο τρούλο. Ο ναός είναι του 14ου αι. και οι χρονολογίες που διακρίνονται στις εντοιχισμένες επιγραφές αναφέρονται προφανώς σε ανακαινίσεις. Στο εσωτερικό διατηρείται το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1713 και αρκετές τοιχογραφίες του 19ου αι. Στη δυτική όψη έχει προστεθεί πυργόσχημο τριώροφο λιθόκτιστο κωδωνοστάσιο των αρχών του 19ου αιώνα.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

ΟΔΗΓΟΙ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ

topoguide Greece
Φωτογραφίες και περιγραφές εκκλησιών της περιοχής της Αβίας περιλαμβάνονται στον οδηγό Αβία topoguide της AnaDigit.

Ο οδηγός Αβία topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Αβία topoguide περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Αβία topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Αβία topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Αβία topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης πέντε περιοχών, επιτρέποντας έτσι την συνολική προβολή του αναλυτικού χάρτη όλης της Μάνης και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.