Σπήλαια άλλες καρστικές μορφές της Κεφαλονιάς
Η φύση της Κεφαλονιάς
Σπήλαια άλλες καρστικές μορφές
Ανάμεσα στα άλλα φυσικά χαρίσματα της Κεφαλονιάς ξεχωρίζει ο πλούτος των εντυπωσιακών και παράδοξων γεωλογικών αξιοθέατων. Εκτός από τα δεκάδες σπήλαια και βάραθρα, το νησί προσφέρει στον επισκέπτη τις εξώκοσμες υπόγειες ή επιφανειακές λίμνες της Μελισσάνης, της Αβύθου και της Άκολης, αλλά και το μοναδικό φαινόμενο ενός υπόγειου σιφωνιού που μεταφέρει το θαλάσσιο νερό από την δυτική στην ανατολική πλευρά του νησιού - από το Αργοστόλι στον Καραβόμυλο.
Στην περιοχή της Σάμης, ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί στην υπόγεια λίμνη Μελισσάνη και τα βάραθρα Δρογκαράτη και Αγγαλάκι. Έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι οι τρείς αυτές καρστικές μορφές, που βρίσκονται σε έναν φυσικό άξονα, αναπτύσσονται σε υψόμετρο 40-50 μέτρα και φτάνουν σε βάθος έως και 15 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, πιθανόν να συνδέονται μεταξύ τους μέσα από υπόγειους θόλους και διαδρόμους.
Σπήλαια και βάραθρα
Οι Γρούσπες και τα Ξερογρούσπια
Στην Κεφαλονιά τα βάραθρα και σπηλαιοβάραθρα λέγονται γρούσπες (ή "βρούσπες") και ειδικότερα το βύθισμα που δεν κρατά νερό, λέγεται ξερογρούσπι (ή ξεροβρούσκι). Τέτοιοι σχηματισμοί υπάρχουν πολλοί, ειδικά στην περιοχή της Σάμης, όπως η Ζερβάτη, τα σπήλαια Χοιριδόνι και Σωτήρα (που συνδέονται μέσω ενός σιφονιού μήκους 190 μ.), το βάραθρο Αγία Ελεούσα, το Αγγαλάκι (βάθους 75 m), οι Άγιοι Θεόδωροι (70 m), το βάραθρο Ξερογρούσπι (ή Τρύπα Αγγελάτου) στο Θρόγανο, η Βρούσπα (ή Ξεροβρούσκι) επίσης στο Θρόγανο, η Γρούσπα στα Ραζάτα και η Μεγάλη Γρούσπα κοντά στην ερειπωμένη μονή Αγίου Νικολάου.
Έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι η Μελισσάνη, η Δρογκαράτη και το Αγγαλάκι (που βρίσκονται σε έναν φυσικό άξονα, αναπτύσσονται σε υψόμετρο 40-50 μέτρα και φτάνουν σε βάθος έως και 15 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας) πιθανόν να συνδέονται μεταξύ τους μέσα από υπόγειους θόλους και διαδρόμους.
Οι καταβόθρες Αργοστολίου
Καταβόθρες Αργοστολίου
Η θέση Καταβόθρες Αργοστολίου είναι το πρώτο και πιό εμφανές στοιχείο ενός δυσνόητου γεωλογικού φαινομένου, της κατείσδυσης μεγάλων ποσοτήτων αλμυρού νερού σε καταβόθρα της χερσονήσου Αργοστολίου και της επανεμφάνισής τους μετά από "ταξίδι" 14 χλμ (σε ευθεία) και διάρκειας δύο περίπου εβδομάδων, σε υποθαλάσσιες αναβλύσεις στον Καραμόμυλο, στον κόλπο της Σάμης.
Το φαινόμενο ήταν γνωστό μόνο ως προς την πρώτη φάση του, δηλ. την κατείσδυση στις Καταβόθρες Αργοστολίου και ωστόσο ήταν αρκετά εντυπωσιακό ώστε να αξιοποιηθεί τουριστικά.
Καταβόθρες Αργοστολίου
Το φαινόμενο απασχόλησε τον σπηλαιολόγο Γιάννη Πετρόχειλο και άλλους επιστήμονες από τη δεκαετία του 1950, ωστόσο μελετήθηκε διεξοδικά μόλις το 1963 από τους αυστριακούς Morin και Zolt, που έριξαν στις καταβόθρες μεγάλες ποσότητες ουρανίνης (ειδική κόκκινη χρωστική ουσία για ιχνηθετήσεις). Παρακολουθώντας προσεκτικά όλες τις πιθανές διεξόδους, οι ερευνητές βρήκαν ότι η υπόγεια λίμνη Μελισσάνη, μια μεγάλη ανάβλυση στον Καραβόμυλο και η πηγή Φρύδι στην Αγία Ευφημία, έφεραν το χρώμα του ιχνηθέτη. Στον Καραβόμυλο τα νερά αυτά σχηματίζουν μικρή υφάλμυρη λίμνη, καθώς έχουν αναμειχθεί με γλυκά νερά που κατεισδύουν από τον όγκο του Αίνου και άλλα καρστικά συστήματα.
Ο Γάλλος γεωλόγος Claude Drogue πρότεινε ένα εξηγηματικό σχήμα με βάση την υπόθεση ότι τα θαλάσσια ρεύματα δημιουργούν μια υδραυλική κλίση ανάμεσα στη δυτική και την ανατολική πλευρά του νησιού. Το αλμυρό νερό εισδύει αρχικά φυσικά και η διαφορά πυκνότητας του αλμυρού και του υφάλμυρου νερού (με το τελευταίο να προέρχεται από ογκώδεις υπόγειες ροές, που έχουν την ίδια κατεύθυνση από Δ. προς Α.), συντηρεί τη διαδικασία της κατείσδυσης.
Η φτερωτή του νερόμυλου στις καταβόθρες Αργοστολίου
Η ροή του νερού που χάνεται στα κερματισμένα βράχια που καλύπτουν το φυσικό άνοιγμα είναι αρκετά έντονη ώστε να κινήσει το ενδιαφέρον του Άγγλου Stevens που στα μέσα του 19ο αι., εγκατέστησε στην κύρια καταβόθρα μια μεγάλη φτερωτή, για την μετατροπή της κινητικής ενέργειας σε περιστροφική και την ενεργοποίηση αλευρόμυλου. Το 1860 οι ντόπιοι αδερφοί Μηλιαρέση έφτιαξαν και δεύτερο μύλο στην άλλη καταβόθρα. Ο μύλος των αδελφών Μηλιαρέση συνέχισε τη λειτουργία του μέχρι το 1915, οπότε και πουλήθηκε στους αδελφούς Τρομπέτα, που συνέχισαν τη δραστηριότητα για άλλα 10 χρόνια. Μετά το 1925 το πείραμα εγκαταλείφθηκε και στη θέση των παλιών κτηρίων άνοιξε κέντρο διασκέδασης με τη χαρακτηριστική επωνυμία "Μέγα Ρεύμα".
Σήμερα ο χώρος στις Καταβόθρες έχει διαμορφωθεί κατάλληλα και ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει το θαλάσσιο ρεύμα και την είσοδο του νερού κάτω από τη βραχώδη ακτή, καθώς και τον ανακατασκευασμένο θαλασσόμυλο, ενώ λειτουργεί και κέντρο αναψυχής.
Η Μεγάλη Γρούσπα
Η Μεγάλη Γρούσπα, κοντά στη μονή Αγίου Νικολάου
Στην βορειανατολική πλαγιά του υψώματος Ρούδι, σε υψόμετρο περίπου 450 μ. πάνω από τον οικισμό της Σάμης, βρίσκεται το επιβλητικό σπηλαιοβάραθρο της Μεγάλης Γρούσπας, ενώ ακριβώς μπροστά από το βάραθρο υπάρχουν τα ερείπια του παλιού μοναστηριού του Αγίου Νικολάου της Γρούσπας.
Το βάραθρο πραγματικά εντυπωσιάζει με το μέγεθός του, φτάνοντας σε διάμετρο τα 50 μ. και περίπου 30 μ. σε βάθος από την δυτική κατακόρυφη μεριά του στεφανιού. Από την ανατολική μεριά, μπορεί κανείς να εισέλθει από απότομο μονοπάτι ως ένα σημείο στο εσωτερικό του βαράθρου και να διαπιστώσει πως τα νερά που απορρέουν επιφανειακά στην κατακόρυφη δυτική πλευρά καταλήγουν σε ένα στενό επίμηκες άνοιγμα στη βάση του βάραθρου. Από την ανατολική πλευρά ο πυθμένας του βαράθρου γεμίζει με φερτά υλικά που κατεβαίνουν με τη βροχή. Γύρω και μέσα από το σπήλαιο υπάρχει πυκνή βλάστηση με πουρνάρια, αριές, αγριελιές και γκορτσιές. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως στην περιοχή υπήρχε ανθρώπινη δραστηριότητα από την παλαιολιθική εποχή, αφού πολύ κοντά στο σπήλαιο βρέθηκαν δεκάδες λίθινα εργαλεία.
Το λιμνοσπήλαιο Μελισσάνη
Το λιμνοσπήλαιο Μελισσάνη
Το λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης είναι ένα από τα πολλά γεωλογικά αξιοθέατα της Κεφαλονιάς. Πρόκειται για μια υπόγεια λίμνη, που αποκαλύφθηκε όταν κατέπεσε ένα τμήμα της οροφής της. Το σπήλαιο εξερευνήθηκε πρώτη φορά από τον σπηλαιολόγο Γιάννη Πετρόχειλο το 1951. Έχει αξιοποιηθεί τουριστικά και προσφέρεται οργανωμένη υποδοχή και ξενάγηση με βάρκα. Η κάθοδος στην επιφάνεια της λίμνης γίνεται από τεχνητή σήραγγα που οδηγεί στις βάρκες.
Η λίμνη βρίσκεται σε βάθος 20 μ. και έχει βάθος 10 μ. έως 40 μ. και μήκος 160 μ. Η τουριστική διαδρομή προχωρά σε ένα μεγάλο θάλαμο, φωτισμένο με προβολείς, όπου εντοπίστηκαν ευρήματα που πιστοποιούν τη λατρευτική λειτουργία του σπηλαίου με προφανές αντικείμενο λατρείας τον Πάνα και τις Νύμφες.
Το σπήλαιο Δρογκαράτη
Το σπήλαιο Δρογκαράτη
Το σπήλαιο της Δρογκαράτης αποτελείται από μια σειρά αιθουσών με κατάληξη την μεγάλη αίθουσα (65μ x 45μ με ύψος 20 μ.), η οποία διαθέτει εξαίρετη ακουστική και έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την οργάνωση συναυλιών. Η τουριστική διαδρομή είναι σχετικά σύντομη, αλλά ο εξαιρετικός διάκοσμος αποζημιώνει τον επισκέπτη.
Το βάραθρο Αγγαλάκι
Αποτύπωση του σπηλαίου Αγγαλάκι (ΕΣΕ)
Το σπηλαιοβάραθρο Αγγαλάκι ανήκει σε ένα σύστημα 17 περίπου σπηλαίων στην περιοχή της Σάμης. Τα περισσότερα από αυτά σχηματίζουν στο εσωτερικό τους υπόγειες λίμνες, με γλυκό ή υφάλμυρο νερό και ενδέχεται πολλά από αυτά να επικοινωνούν μεταξύ τους.
Με εξαίρεση τη Μελισσάνη και τη Δρογκαράτη, το σπηλαιοβάραθρο Αγγαλάκι είναι το μεγαλύτερο και το πιό ενδιαφέρον από τα μικρότερα σπήλαια. Όπως και στη Μελισσάνη, πρόκειται για υπόγεια κοιλότητα, που κατέπεσε η οροφή της, δημιουργώντας ένα άνοιγμα διαμέτρου 30μ., από το οποίο μπαίνει και το ηλιακό φως. Το κάθετο βάθος φτάνει τα 49 μ. Το σπήλαιο αναπτύσεται σε 2 τεμνόμενους άξονες, που αμφότεροι καταλήγουν σε μία φυσική λίμνη. Η ανατολική λίμνη προεκτείνεται κάτω από τη στάθμη του νερού και συνδέεται με άλλη λίμνη στην οποία διαβιούν τυφλά χέλια, κάτι που μαρτυρά επικοινωνία του σπηλαίου με τη θάλασσα.
Ο δεύτερος δρόμος, αυτός της δυτικής λίμνης, είναι πάνω από τη στάθμη του νερού και έχουν εντοπιστεί πληθυσμοί νυχτερίδων. Στο ΒΔ άκρο του σπηλαίου υπάρχει και τρίτος δρόμος επικοινωνίας ο οποίος λειτουργεί ως διέξοδος διαφυγής του νερού. Στις λίμνες του σπηλαίου καθρεπτίζονται οι εντυπωσιακοί σταλακτίτες της οροφής, ενώ στους πυθμένες υπάρχει λιμναία βλάστηση.
Το βάραθρο Αγίας Ελεούσας
Το βάραθρο Αγίας Ελεούσας είναι πλατύ και βαθύ βάραθρο με συνολικό βάθος 85μ. Παρόλη τη μεγάλη διάμετρο του επιφανειακού ανοίγματος, δεν εντοπίζεται εύκολα λόγω μιας ζώνης πυκνής βλάστησης που το περιβάλει.
Καρστικές λίνες
Η λίμνη Άβυθος
Η λίμνη Άβυθος
Η λίμνη Άβυθος είναι μια μικρή αλλά βαθιά λίμνη, σε φυσικό βύθισμα με πλούσια βλάστηση. Λέγεται και Μεγάλη Άκωλη (ώστε να διακρίνεται από την μεγαλύτερη αλλά πιό ρηχή και καθόλου μυστηριώδη Άκολη ή Άκωλη). Και τα δύο ονόματα αναφέρονται στην πεποίθεση ότι δεν έχει πυθμένα. Στην πραγματικότητα, στο βαθύτερο σημείο της, που είναι μόλις 11 μ. κάτω από την επιφάνειά της, υπάρχει κάθετο βάραθρο, που παραπλανεί το όργανο μέτρησης. Η λίμνη έχει συνεχή εισροή από τα υπόγεια νερά του όγκου Στάβερη και εκτός της εκροής από τα καρστικά δίκτυα, τροφοδοτεί και τους παρακείμενους οικισμούς μέσω αντλιοστασίου.
Η λίμνη Άκολη
Η λίμνη Άκολη
Η λίμνη Άκολη είναι μια μικρή λίμνη σε ομαλή φυσική λεκάνη, η οποία περιβάλεται από απότομες πλαγιές και βράχια, στη βάση των οποίων υπάρχουν μικρές αναβλύσεις που τροφοδοτούν τη λίμνη. Η τοποθεσία είναι δροσερή και ευχάριστη και προσφέρεται για ανάπαυση και περιπάτους.
Η λίμνη Καραβόμυλου
Πρόκειται για μια μικρή λίμνη, που σχηματίζεται από τα νερά που εισρέουν στις Καταβόθρες του Αργοστολίου και αναδύονται εδώ, μετά το ταξίδι τους κάτω από τον όγκο του νησιού.
topoguide Greece
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ
Ο οδηγός Κεφαλονιά topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Κεφαλονιά topoguide περιλαμβάνεται στην ομάδα των Εληνικών νησιών. Αποκτήστε τον οδηγό Κεφαλονιά topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Κεφαλονιά topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Κεφαλονιά topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης έως και 15 περιοχών, επιτρέποντας έτσι την προβολή όλων των διαθέσιμων περιοχών των Ιονίων και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.
