Μεγάλη Διαδρομή Γράμμος-Πρέσπα

Σκέλος 9:

Δενδροχώρι-Κορομηλιά

Το 9ο σκέλος της Μεγάλης Διαδρομής Γράμμος-Πρέσπα συνδέει το Δενδροχώρι με την Κορομηλιά δρασκελίζοντας τη βαθιά χαράδρωση του Λαδοπόταμου. Μετά ένα πρώτο τμήμα μικρού ενδιαφέροντος, η πορεία ελίσσεται κατά μήκος του Λαδοπόταμου, περνώντας απέναντι από τη θέση της βυζαντινής μονής των Ταξιαρχών και του ομώνυμου πύργου. Στη συνέχεια, η διαδρομή διατρέχει το φαράγγι της Κορομηλιάς και καταλήγει στην Κορομηλιά περνώντας το Λαδοπόταμο από την πέτρινη γέφυρα.

Η πορεία ξεκινά από το κέντρο του Δενδροχωρίου και κατηφορίζει ελαφρά προς τα ΝΑ, πάνω σε μικρά κτηνοτροφικά μονοπάτια, κοντά σε διαδοχικά μαντριά και παράλληλα με τον άσφαλτο. Πολύ κοντά σε διακλάδωση του ασφάλτου με χωματόδρομο, συναντάμε ποτίστρα και ακολουθούμε το χωματόδρομο. Με μια εναλλαγή μονοπατιών και δρομίσκων φτάνουμε πάνω από τον επαρχιακό δρόμο Καστοριάς-Κορεστείων και τον τέμνουμε στην τοποθεσία Χάνι Μπερίκι, ακριβώς στις όχθες του Λαδοπόταμου.

Θα δρασκελίσουμε το Λαδοπόταμο με τη βοήθεια της παλιάς πέτρινης γέφυρας και θα μπούμε στο μονοπάτι προς την Κορομηλιά. Το μονοπάτι που θα περπατήσουμε πιθανότατα ακολουθεί πιστά την όδευση της βυζαντινής οδού από την Καστοριά προς τις βορινές επικράτειες της Μακεδονίας και είναι κατά τόπους πετρόχτιστο. Το μονοπάτι χάνει σταδιακά ύψος και φτάνει στα ανάντι του φαραγιού της Κορομηλιάς, ενός μικρού αλλά εντυπωσιακού γεώτοπου από διάσπαρτους βραχώδεις σχηματισμούς. Στα πρώτα βράχια, εύκολα εντοπίζουμε το σωζόμενο τμήμα ενός εντυπωσιακού πύργου, που προστατεύει ρηχή σπηλαίωση. Ο πύργος ανήκε στη βυζαντινή μονή Ταξιαρχών, τα λείψανα της οποίας βρίσκονται σε πλάτωμα πάνω από το φαράγγι. Την περίοδο πριν την ίδρυση της μονής και κατά την περίοδο της ακμής της, άλλες σπηλιές του φαραγγιού είχαν φιλοξενήσει ασκητές και ενδεχομένως είχαν αξιοποιηθεί ως φυσικά καταφύγια.

Συναντάμε χαλασμένο δρομάκι και το ακολουθούμε μέχρι τη μικρή μονή του Αγίου Νικολάου, άλλοτε μετόχι της μονής Ταξιαρχών που παρέλαβε μέρος των μοναχών όταν η παλιά μονή καταστράφηκε. Από το λιβάδι της μονής θα πάρουμε αζιμούθιο προς το φαράγγι, όπου με τη βοήθεια υδραγωγού θα περάσουμε στην αντίπερα όχθη, κοντά στις μεγάλες πηγές. Ακολουθούμε το υδραγωγείο προς τα κατάντη και σύντομα φτάνουμε στην πέτρινη μονότοξη γέφυρα της Κορομηλιάς. Με δρομάκια ανεβαίνουμε εύκολα στο παρόδιο κέντρο του χωριού.

Σήμανση

Πινακίδες και σημάδια

Η διαδρομή έχει πλήρη σήμανση με δυο πινακίδες διαδρομής (στα δυο άκρα), 12 πινακίδες κατεύθυνσης και 106 επιβεβαιωτικά σημάδια με σύμβολο , που καλύπτουν και τις δυο φορές της πορείας.

Από τη στιγμή που περνάμε το Λαδοπόταμο, μπαίνουμε στο τοπικό πεζοπορικό δικτύο της περιοχής της Καστοριάς και κατά τόπους περπατάμε πάνω σε πολύ γνωστά και πολυπερπατημένα μονοπάτια. Για παράδειγμα, το τμήμα της πορείας από το Χάνι Μπερίκι μέχρι την Κορομηλιά ταυτίζεται με την τοπική διαδρομή Κορομηλιά-Χάνι Μπερίκι, δυστυχώς ασαφώς και ασυνεπώς σημασμένη με αραιά κόκκινα σημάδια. Το ίδιο ισχύει και για τις διαδρομές Χάνι Μπερίκι-Αγία Τριάδα, Κορομηλιά-Αγία Τριάδακαι Κύκλος στο φαράγγι της Κορομηλιάς, που εκκινούν από το Χάνι Μπερίκι ή την Κορομηλιά.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Το γεφύρι στο Χάνι Μπερίκι

Το γεφύρι στο Χάνι Μπερίκι είναι τυπικό μονότοξο γεφύρι του 19ου αιώνα. Έχει μήκος 26 μέτρα, πλάτος 3 μέτρα και ύψος 8.7 μέτρα. Το ανάπτυγμα του τόξου φθάνει τα 16 μέτρα, σχηματίζοντας καμάρα σε σχήμα σχεδόν τέλειου τόξου κύκλου.

Η κατασκευή του είναι λιτή, ελαφριά και αρμονική, χωρίς ανακουφιστικά ανοίγματα. Το φέρον τόξο είναι λεπτό, με καλά συναρμοσμένα καμαρολίθια. Χάρη στο ευνοϊκό ύψος των δύο όχθεων, η κλίση του καταστρώματος είναι μικρή, με ελάχιστη προσθήκη μη φέροντος υλικού. Αντί για στηθαίο, το γεφύρι φέρει αραιούς αρκάδες (προστατευτικές πέτρες) μικρού ύψους.

Η θέση είναι σοφά επιλεγμένη, καθότι οι όχθες είναι κοντά και ισοϋψείς, ενώ τα πρανή σχηματίζονται από συμπαγές κροκαλοπαγές και παρέχουν άριστη βάση για τις θλιπτικές συνάμεις του τόξου. Στην ίδια θέση υπήρχε νερόμυλος και χάνι, γνωστό ως «Χάνι Μπερίκι», για την εξυπηρέτηση των ταξιδιωτών και των καραβανιών.

Η μονή Αγίου Νικολάου Κορομηλιάς

O ναός του Αγίου Νικολάου Κορομηλιάς είναι εκκλησία του 18ου αιώνα, καθολικό μοναστικής εγκατάστασης, που παλιότερα αναφερόταν ως μονή Αγίου Νικολάου Σλίβενης και αρχικά αποτελούσε μετόχι της γειτονικής μονής Ταξιαρχών (ή Αναλήψεως, κατ' άλλους). Μετά την καταστροφή της μονής Ταξιαρχών, στον πρώιμο 18ο αιώνα, μέρος των μοναχών της (ενδεχομένως μόνον ένας, όπως αναφέρουν άλλες πηγές) μετακινήθηκαν στο παλιό μετόχι και σύστησαν νέα μονή, η οποία αφιερώθηκε τόσο στον αρχικά τιμώμενο άγιο, όσο και στην Ανάληψη του Κυρίου. Το συγκρότημα αποτελείται από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και ένα ενιαίο κτήριο, που περιλαμβάνει τα κελιά, το αρχονταρίκι και τους βοηθητικούς χώρους.

Η εγκατάσταση αυτή εγκαταλείφθηκε το 1905, μετά από επιδρομή κομιτατζήδων, στην περίοδο των διεκδικήσεων των μακεδονικών εδαφών. Τα κτήρια έχουν συντηρηθεί και διατηρούνται σε καλή κατάσταση, ωστόσο δεν σώζεται ο παλιός περίβολος και οι μόνες διαμορφώσεις επί τόπου είναι μια κρήνη με συνοδές κατασκευές αναψυχής και χώρο στάθμευσης. Ο χώρος παραμένει μετόχι της μονής Αγίων Αναργύρων του Μελισσότοπου Καστοριάς.

Το μονότοξο γεφύρι της Κορομηλιάς

Το μονότοξο γεφύρι της Κορομηλιάς είναι κτισμένo στον κάτω ρου του Λαδοπόταμου, παραπόταμου του Αλιάκμονα, στην έξοδο του φαραγγιού της Κορομηλιάς και 10 χλμ. ανάντι της συμβολής των δυο ποταμών. Πρόκειται για μονότοξο γεφύρι με μήκος 26μ., πλάτος 2,80μ. και ύψος 7μ. Το γεφύρι είναι κατασκευασμένο από τοπικό ασβεστόλιθο και συγκεκριμένα το θλιβόμενο τόξο, που έχει άνοιγμα 16μ., συντίθεται από λαξεμένους πλινθόλιθους, το σώμα από ακατέργαστες πέτρες και το βατό τμήμα από ημίεργους λίθους.

Η χρονολογία κατασκευής της γέφυρας (1865) είναι χαραγμένη σε λίθο κοντά στο «κλειδί» του τόξου.

Η γέφυρα εξασφάλιζε τη διάβαση του Λαδοπόταμου και τη σύνδεση με τον κάμπο και την Καστοριά μέσω των πεδινών δρόμων, ώστε να αποφευχθεί ο κοπιώδης διασκελισμός της Ψαλίδας.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide greece

Μεγαλη Διαδρομη Γραμμος-Πρεσπα

Ο οδηγός topoguide για τη Μεγάλη Διαδρομή Γράμμος-Πρέσπα αποτελεί τον ιδανικό συνοδό οδηγό πεζοπορίας και εξερεύνησης για τις 15 διαδρομές που συνθέτουν τη μοναδική αυτή παραμεθόρια πορεία από τις αλπικές κορυφές του Γράμμου στα παραλίμνια τοπία των Πρεσπών. Ο οδηγός παρέχει λεπτομερείς χάρτες off-line και για κάθε διαδρομή περιέχει αναλυτική περιγραφή, φωτογραφίες και έναν πίνακα Σημείων Ενδιαφέροντος, ενώ κάνει ενεργητική πλοήγηση πάνω στο μονοπάτι.

Ο οδηγός Μεγάλη Διαδρομή Γράμμος-Πρέσπα είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μέσα από την εφαρμογή πεζοπορικών και φυσιολατρικών οδηγών topoguide Greece από το Play Store. Ο οδηγός βρίσκεται στην ομάδα των Μεγάλων Διαδρομών.

Ο οδηγός Μεγάλη Διαδρομή Γράμμος-Πρέσπα είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Βρείτε το μοναδικό οδηγό Μεγάλη Διαδρομή Γράμμος-Πρέσπα στην ομάδα των Μεγάλων Διαδρομών και προμηθευτείτε τον ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.