Νέδα: μονοπάτια, ιστορία, εξυπηρετήσεις, διαδρομές
Apollo Trails
Λύκαιο, Τετράζι, Μίνθη και κοιλάδα Νέδας
Η Νέδα
Η τοποθεσία
Η Νέδα είναι, μαζί με την Αμπελιώνα, ένα από τα πιο ζωνταντά χωριά της ορεινής κοιλάδας στα δυτικά του Λύκαιου και το μόνο όπου ο επισκέπτης θα βρει κάποιες εξυπηρετήσεις ολοχρονίς. Παλιότερα το χωριό λεγόταν Μπέρεκλα, από το όνομα του πρώτου οικιστή, του μανιάτη Περικλή Μπέρεκλα, που εγκαταστάθηκε στην περιοχή στα τέλη του 17ου αιώνα. Το παλιό αυτό όνομα χρησιμοποιείται και σήμερα, για να αποφευχθεί η σύγχυση με το τοπωνύμιο του ποταμού που ρέει κοντά στον οικισμό.
Γενική εικόνα του οικισμού
Η Νέδα απλώνεται μέσα στις πτυχώσεις ενός ομαλού σκαλοπατιού, στα δυτικά του Λύκαιου. Οι ράχες του τοπικού αναγλύφου σβήνουν μέσα στη χαράδρα του άνω ρου του ποταμού Νέδα, που στο ύψος αυτό είναι ακόμα ένα ταπεινό ορεινό ρέμα με εποχική ροή. Παρόλο τη διακοπτόμενη ροή της άνω Νέδας, η χαράδρα είναι δύσβατη και οι συνδέσεις είναι κυρίως διαμήκεις της κοιλάδας, ενώ οι εγκάρσιες επικοινωνίες απαιτούσαν την κατασκευή γεφυριών. Ένα από τα γεφύρια αυτά, γνωστό ως γεφύρι του Μπέρεκλα, εξασφάλιζε την διάβαση από τα περάσματα της Ανδρίτσαινας προς τη Μεσσηνία.
Γενική εικόνα της Νέδας από τον Προφήτη Ηλία της Πέτρας
Η Νέδα έχει πολλές εκκλησίες, με πιο κεντρική τον ενοριακό ναό του Αγίου Νικολάου. Άλλες εκκλησίες, μέσα στον οικιστικό ιστό είναι ο Άγιος Βασίλειος, ο κοιμητηριακός Άγιος Δημήτριος και οι Ταξιάρχες, ενώ σε περίοπτες θέσεις της αγροτικής ζώνης θα βρούμε τον Άγιο Αθανάσιο και κυρίως το παλαιότατο ξωκλήσι του Αη-Στράτηγου (Ταξιάρχη), κτισμένο δίπλα στη θέση και με υλικό από τα κτίσματα αρχαίου ιερού του Πάνα.
Ο μεγαλόπρεπος ναός του Αγίου Νικολάου
Ενδιαφέρον είναι και το παλαιό δημοτικό σχολείο του 1904: το ανακαινισμένο κτήριο στεγάζει σήμερα το Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού. Τέλος, αξιοπρόσεκτη είναι και η κεντρική κρήνη του χωριού, που περιλαμβάνει αρχαιοπρεπή στοιχεία.
Η κεντρική κρήνη του χωριού με τους αρχαιοπρεπείς κίονες
Το ιερό του Νόμιου Πάνα
Ο Αη-Στράτηγος, παλιά εκκλησία φτιαγμένη από τα ερείπια του αρχαίου ιερού του Πανός
Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, στον Άη-Στράτηγο, στο μονοπάτι προς το Λύκαιο, εντοπίστηκαν τα λείψανα αγροτικού ιερού. Η θέση έγινε γνωστή κατά τη διάρκεια εργασιών για την αναστήλωση του χριστιανικού ναού και οι αρχαιολόγοι ανέσυραν αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη και λείψανα αρχαίων οικοδομημάτων, μεγάλο βωμό με ίχνη από θυσίες, αγαλματίδια και δύο αρχαίες δεξαμενές. Τα ευρήματα χρονολογήθηκαν από την ύστερη αρχαϊκή έως τη πρώιμη κλασική εποχή και αποδίδονται σε ιερό αφιερωμένο στον αρκαδικό θεό Πάνα.
Διαβάστε περισσότερα για το ενδιαφέρον αυτό αγροτικό ιερό στο κεφάλαιο Ιερό του Νόμιου Πάνα.
Πεζοπορία γύρω από τη Νέδα
Η Νέδα συνδέεται το χωριό με την Αμπελιώνα, το κέντρο των πεζοπορικών διαδρομών του δικτύου Apollo Trails, με το παλιό μονοπάτι Αμπελιώνα-Νέδα.
Παράλληλα, η Νέδα συνιστά το σημείο απόκλισης δυο ακόμα σημαντικών πορειών: της διαδρομής προς το ιερό του Πάνα στον Άη-Στράτηγο του Μπέρεκλα, δηλαδή τη διαδρομή Νέδα-Ιερό Πάνα στου Μπέρεκλα και της ανάβασης προς την δεύτερη κορυφή του Λύκαιου, όπου και το ιερό του Δία. Η διαδρομή αυτή παρουσιάζεται στη σελίδα Νέδα-Βωμός Διός στο Λύκαιο.
Σήμανση των διαδρομών
Apollo Trails
Σήμανση της διαδρομής
Άνω Καρυές-Νέδα
Τέλος, από το κέντρο του χωριού ξεκινά η πορεία Νέδα - Άνω Καρυές, μια διαδρομή με ωραία θέα και μάλλον ευχάριστη, παρόλο που ακολουθεί χωματόδρομο στο σύνολο του μήκους της. Η διαδρομή αποτελεί το δίαυλο σύνδεσης του δικτύου Apollo Trails με τα Αρκαδικά Μονοπάτια.
Οι διαδρομές αυτές είναι βατές και καλά σημασμένες με τα στοιχεία σήμανσης του δικτύου Apollo Trails.
Κείμενο & φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide Greece
ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΑ ΑΡΚΑΔΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ
Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Αρκαδικά Μονοπάτια περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης πολλών περιοχών, επιτρέποντας έτσι την συνολική προβολή του αναλυτικού χάρτη όλης της Αρκαδίας και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.