Ορχιδέες του Ολύμπου

Γνωρίστε ορχιδέες του Ολύμπου

Το οικοσύστημα του Ολύμπου είναι μια τεράστια αγκαλιά, που μέσα στην πλούσια ποικιλία βιοτόπων και το μεγάλο για την Ελλάδα υψομετρικό εύρος, προσφέρει ένα μοναδικό εύρος περιβαλλοντικών ευκαιριών για τα φυτά. Ανάμεσα στα άλλα, σπάνια και ενδιαφέροντα φυτά, οι ορχιδέες είναι η ομάδα που χαρίζει την εντονότερη απτή αίσθηση του χλωριδικού παραδείσου.

Πράγματι, στον Όλυμπο έχουν καταγραφεί περίπου 50 είδη ορχιδέας, αριθμός εξίσου εντυπωσιακός με την ίδια την αισθητική των πανέμορφων αυτών φυτών.

Ο πλούτος αυτός περιλαμβάνει είδη του γένους των Anacamptis (με εκπροσώπους τα Anacamptis laxiflora, Anacamptis pyramidalis, Anacamptis papilionacea, Anacamptis morio και Anacamptis coriophora), το εντυπωσιακό Himantoglossum jankae, πολλά μέλη του γένους των Orchis (με πιο ενδιαφέροντα τα είδη Orchis spitzelii, Orchis purpurea, Orchis simia, Orchis provincialis, Orchis pauciflora και το κοινό αλλά παράδοξο Orchis anthropophora).

Όπωσδήποτε από τα πιο διαδεδομένα είναι το γένος των Κεφαλάνθηρων, που εκπροσωπείται από ευρείας εξάπλωσης είδη Cephalanthera longifolia, Cephalanthera damasonium και Cephalanthera rubra. Τα τρία αυτά είδη, και ειδικά τα δύο τελευταία, τα συναντάμε σε όλες τις δασωμένες γωνιές του βουνού.

Παράλληλα, σε πιο ξηρά περιβάλλοντα θα βρούμε ένα σημαντικό εύρος από είδη του μεγάλου γένους των Ophrys, που με τις αναρίθμητες παραλλαγές τους πονοκεφαλιάζουν τους ταξινομικούς. Στον Όλυμπο θα βρούμε αρκετά είδη ευρείας κατανομής, όπως τα Ophrys apifera, Ophrys umbilicata, Ophrys speculum και Ophrys helenae, αλλά και μερικά πιο τοπικής εξάπλωσης, όπως τα Ophrys zeusii και Ophrys hansreinhardii.

Στο δάσος θα βρούμε επίσης την σπάνια Platanthera chlorantha, τις πανέμορφες νεοτίνες Neotinea ustulata και Neottia ovata, την τυπικά δασόβια Neottia nidus-avis και τις δακτυλόριζες Dactylorhiza romana, Dactylorhiza sambucina και Dactylorhiza saccifera.

Ο προσεκτικός παρατηρητής θα εντοπίσει - αφού περιπλανηθεί αρκετά - και τα εξωτικά είδη Epipogium aphyllum, Gymnadenia conopsea και Coeloglossum viride, άγνωστα ή δυσεύρετα στη Νότια Ελλάδα.

Μια από τις πλέον δυσεύρετες ορχιδέες του Ολύμπου είναι και η Corallorhiza trifida, ένα πραγματικά αόρατο φυτό, με παράξενα άνθη και χωρίς πράσινα φύλλα, που εμφανίζεται απρόσμενα στη βάση των μαυρόπευκων, από χαμηλά έως και το δασοόριο, όπως για παράδειγμα στις τελευταίες συστάδες της Ράχης Αρβανίτη.

Κάπου μέσα στο δάσος, κρύβονται και οι επιπακτίδες Epipactis atrorubens subsp. subclausa, Epipactis helleborine, Epipactis persica subsp. exilis (συνώνυμο Epipactis gracilis) και Epipactis palustris, το ελληνικό ενδημικό Epipactis degenii, αλλά και το στενοενδημικό του Ολύμπου Epipactis olympica.

Το φθινόπωρο προβάλει από το πουθενά το εξώκοσμο Spiranthes spiralis.

Κείμενο: Α. Καλτσής. Φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος