Μοναστήρια στο Χελμό

Μοναστήρια στο Χελμό

Χελμός topoguide: Η μονή του Μεγάλου Σπηλαίου
Χελμός topoguide
Η μονή του Μεγάλου Σπηλαίου
Πατήστε για μεγέθυνση

Στην περιοχή του Χελμού βρίσκονται μερικά από τα πιο σημαντικά και ισχυρά μοναστήρια της Ελλάδας.

Γνωστότερο μονατήρι της περιοχής των Καλαβρύτων είναι η μονή Αγίας Λαύρας, που έχει συνδεθεί με την επίσημη κήρυξη της επανάστασης του 1821 από τον μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό.

Κρυμμένη στο βάση των μεγάλων κροκαλλοπαγών βράχων του μέσου Βουραϊκού ανθίζει επί αιώνες η μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, ενώ μια σειρά άλλες μικρότερες μονές, όπως η μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού, σηματοδοτούν την μακραίωνη επιρροή της εκκλησιαστικής τάξης στην απομονωμένη αυτή περιοχή.

Μονή Αγίας Λαύρας

Χελμός topoguide
Χελμός topoguide: Η μονή Αγίας Λαύρας

Μία απο τις παλαιότερες και σημαντικότερες μονές του ελληνικού χώρου και ειδικότερα της Πελοποννήσου, η μονή Αγίας Λαύρας ιδρύθηκε το 961. Κατά καιρούς προσκολλήθηκαν σ' αυτήν μικρότερες μονές της περιοχής Καλαβρύτων (μονή Αγίας Τριάδας, μονή Φιλοκάλης κλπ) και στην ακμή της είχε περίπου 1000 μοναχούς. Το Καθολικό που υπάρχει σήμερα είναι το τέταρτο που θεμελιώθηκε στην ίδια θέση (το 185) και ανήκει στον διαδεδομένο τύπο της βασιλικής με τρούλο. Η μονή είναι συνδεδεμένη με τις εξελίξεις που προηγήθηκαν και κατέληξαν στην επίσημη κήρυξη της επανάστασης του 1821 από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.

Μονή Μεγάλου Σπηλαίου

Χελμός topoguide
Χελμός topoguide: Ο ξενώνας της μονής Μεγάλου Σπηλαίου

Ιστορική μονή της Πελοποννήσου, πιθανά η αρχαιότερη στην Ελλάδα, κτισμένη στο άνοιγμα μεγάλης τυπικής μακρόστενης κοιλότητας των κροκαλοπαγών βράχων της χαράδρας του Βουραϊκού. Η παράδοση σχετίζει την ίδρυση της μονής με τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο από τη Θεσσαλονίκη και με τη θαυματουργή εύρεση εικόνας της Θεοτόκου (που θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά) κατά το έτος 362 μ.Χ.

Το καθολικό είναι μεγάλος σταυροειδής ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και φέρει τοιχογραφίες του 1653 και ενδιαφέροντα λείψανα προγενέστερων κτισμάτων. Η μονή καταστράφηκε πολλές φορές και το σημερινό τεράστιο συγκρότημα, χωρίς αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, περιβάλλει πλήρως το σπήλαιο. Σε ένα σημείο της σπηλιάς πηγάζει αγίασμα «της Αγίας Κόρης», μια από τις πολλές παρόμοιες παραδοσιακές λατρευτικές πηγές που φέρουν το ίδιο όνομα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η μονή είναι ανδρική και έχει υψηλή επισκεψιμότητα, αποτελώντας ένα από τα κυριότερα τουριστικά στοιχεία της Αχαΐας.

Μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού

Χελμός topoguide
Χελμός topoguide: Η μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού, κρυμμένη στο δάσος της λίμνης Δόξα

H mονή του Αγίου Γεωργίου Φενεού βρίσκεται σήμερα κοντά και λίγο ψηλότερα από τη μικρή τεχνητή λίμνη Δόξας. Αρχικά, η μονή βρισκόταν μέσα στη λεκάνη του ταμιευτήρα και το καθολικό της ήταν η σημερινή εκκλησία του Αγίου Φανουρίου, κομψός ναός στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με οκτάπλευρο τρούλο, τότε αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο.

Η αρχική θέση εγκαταλείφθηκε στα τέλη του 17ου αι., όταν η κοιλάδα κατακλύσθηκε από την υπερχείλιση της λεκάνης του Φενεού. Η μονή ξανακτίστηκε στη σημερινή θέση, γύρω από ένα νέο καθολικό, μια μεγάλη ορθογώνια βασιλική με τρούλο.

Η μονή είχε ανέκαθεν υψηλή επισκεψιμότητα, που ενισχύθηκε πρόσφατα, χάρη στην έλξη που ασκεί η τεχνητή λίμνη της Δόξας.

Μονή Αγίας Τριάδας Βουρών

Έρημο μοναστήρι σε ένα μικρό πάτωμα, πάνω από την Τράπεζα. Διατηρούνται μερικά κελιά χτισμένα πάνω σε αρχαία ερείπια. Εικάζεται ότι στη θέση αυτή λειτούργησε στα κλασικά χρόνια μαντείο της αρχαίας Αιγείρας, το ονομαζόμενο Γαίο, αφιερωμένο στη Γη Ευρύστερνο, όπου η ιέρεια προφήτευε πίνοντας αίμα ταύρου. Σήμερα εσωτερικά του περιβόλου υψώνεται θολωτό κτίσμα της αρχαιότητας, τμήμα, όπως πιθανολογείται του αρχαίου ιερού, και δίπλα του βρίσκεται το καθολικό της μονής, κτίσμα με οπτόπλινθους και νεώτερες προσθήκες, με ιερό σε σχήμα αρχαίας θόλου.

Μονή Παναγίας Καταφυγίων

Χελμός topoguide
Χελμός topoguide: Το καθολικό της μονής Παναγίας Καταφυγίων

Η μονή της Παναγίας Καταφυγίων ή της Αγίας Ζώνης φωλιάζει μέσα σε ευρύχωρη βραχοσκεπή, πάνω από τα Χαλκιάνικα. Από τη μονή σώζεται το καθολικό (μονόχωρος ναός αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου, κατάγραφος εσωτερικά) και ένα ανακαινισμένο βοηθητικό κτίσμα.

Μονή Παπουλάκου

Ο Χριστόφορος Παπουλάκος (ή Παναγιωτόπουλος) ήταν μοναχός και κήρυκας του 19ου αι. που γεννήθηκε στον Άρμπουνα. Υπήρξε χαρακτηριστική περίπτωση μετεπαναστατικού λαϊκού προφήτη-ήρωα, που είχε μεγάλη απήχηση στη δυσαρεστημένη αγροτική κοινωνία της εποχής. Σε μεγάλη ηλικία ξεκίνησε να κηρύττει κατά της πολιτικής της τότε Βαυαρικής κυβέρνησης και της συμπορευόμενης με αυτήν επίσημης Εκκλησίας. Μετά από περιπετειώδη καταδίωξη συνελήφθη και εξορίστηκε στη μονή Παναχράντου της Άνδρου, όπου και απεβίωσε το 1861.

Η μονή Παπουλάκου είναι μικρή μονή, κρυμένη σε πτυχή ενός παρακλαδιού της Ντουρντουβάνας, πάνω από τον Άρμπουνα. Αποτελείται από ένα σύμπλεγμα κτιρίων και μικρού ναού που ιδρύθηκε προς τιμή του Παπουλάκου.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΥ ΧΕΛΜΟΥ

topoguide Greece

Φωτογραφίες και περιγραφές μοναστηριών της περιοχής του Χελμού περιλαμβάνονται στην εφαρμογή Χελμός topoguide.

Ο οδηγός είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Ο Χελμός περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό του Χελμού ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Χελμός topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Χελμού ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.