Ζάτουνα: μονοπάτια, ιστορία, εξυπηρετήσεις, διαδρομές

Εξερευνήστε τη Ζάτουνα

Ζάτουνα
Ζάτουνα
Google maps directions Adjacent town: Δημητσάνα

Η Ζάτουνα είναι ένα από τα χωριά της μεταβατικής ζώνης ανάμεσα στο κυρίως Μαίναλο και τα ασαφή συμπλέγματα των δυτικών απολήξεών του, που συνιστούν ένα απέραντο ορεινό τοπίο κατάσπαρτο από κορυφές των 1000-1400 μέτρων. Το χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τη μεγάλη αυτή ζώνη από το Μαίναλο είναι το βραχώδες και συνήθως γυμνό τοπίο, οι αλλεπάλληλες δύσβατες ρεματιές και χαράδρες και το πρότυπο κατοίκησης.

Πράγματι, ο κερματισμός του αναγλύφου συνηγορεί σε ένα οικιστικό σύστημα με πολλά μικρά χωριά που βρίσκονται κοντά μεταξύ τους και ταυτόχρονα αγκιστρωμένα στις κορυφές των βουνών. Τα κέντρα του συστήματος αυτού, δηλαδή τα κεφαλοχώρια, βρίσκονται περιμετρικά της ζώνης και κάθε ομάδα χωριών εξαρτάται από το δικό της κεφαλοχώρι - η Ζάτουνα είναι πρακτικά δορυφόρος της Δημητσάνας.

Μαίναλο topoguide
Ζάτουνα
Η ενοριακή εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου

Εγκατεστημένη σε μια προσήλια πλαγιά με πολλές πηγές και κοντά σε ένα σύστημα από λάκκες και οροπέδια στα δυτικά της χαράδρας του Λούσιου, η Ζάτουνα γεννήθηκε στην ταραγμένη μέση βυζαντινή περίοδο χάρη στα ιδιαίτερα αμυντικά χαρακτηριστικά της θέσης. Η σύνδεσή της με τη Δημητσάνα, μέσω της γέφυρας του Κοντού και του Παλιοχωρίου, την κατέστησε πύλη της ευρύτερης ορεινής περιοχής της και της έδωσε μια σχετική πρωπορεία στο τοπικό εμπόριο.

Το χωριό καταστράφηκε στα τέλη του 18ου αιώνα και επανέκαμψε, με βάση την κτηνοτροφία, αντικείμενο που το μοιράστηκε με το Βλόγγο και τα άλλα γειτονικά χωριά, τους νερόμυλους, που ανταγωνίζονταν τις δημητσανίτικες υδροκίνητες βιοτεχνίες, αλλά κυρίως χάρη στη βυρσοδεψία, δραστηριότητα στην οποία πρωτοστάτησε και με βάση την οποία άνθισε. Το τελευταίο βυρσοδεψείο έπαψε να λειτουργεί το 1966.

Μαίναλο topoguide
Ζάτουνα
Το ξωκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους φυλάει τη νότια είσοδο του χωριού

Από τις αρχές και ακόμα πιο έντονα μετά τα μέσα του 20ού αιώνα, η περιοχή φυλλορόησε δημογραφικά, τροφοδοτώντας την Τρίπολη, την Ηλεία και τις Αμερικές. Τα ωραία πετρόχτιστα σπίτια ερήμωσαν και σταδιακά ερειπώθηκαν. Ανάμεσα στα λίγα αξιομνημόνευτα γεογονότα της περιόδου αυτής ήταν ότι για 14 μήνες, τις χρονιές 1968 και 1969, η Ζάτουνα είχει την τιμή να φιλοξενεί τον εκτοπισμένο Μίκη Θεοδωράκη - και φυσικά και το απόσπασμα χωροφυλακής που τον επέβλεπε.

Σήμερα η Ζάτουνα ανήκει στο ζωτικό χώρο της Δημητσάνας, την οποία τροφοδοτεί με προϊόντα και από την οποία παίρνει μέρος της τουριστικής αίγλης της. Έτσι, διατηρεί λίγους ξενώνες και 2 ταβέρνες, ποιοτικές επιχειρήσεις που καταφέρνουν να δίνουν το στίγμα τους στην περιοχή. Παρόλο που ο μόνιμος πληθυσμός έχει πέσει κάτω από τους 50 κατοίκους, το οικιστικό απόθεμα είναι φροντισμένο, όπως και η όλη εικόνα του χωριού, γύρω από την μοναδική πλατεία και την επιβλητική εκκλησία της Παναγίας Ελοβίτισσας, αφιερωμένης στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκτός από την ενοριακή εκκλησία, που είναι κτίσμα του 1853, ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο μικρότερος ναός του Αγίου Γεωργίου, του 1843 και το παλιό δημοτικό σχολείο του 1919, που στεγάζει έκθεση αφιερωμένη στον Μίκη Θεοδωράκη.

Πεζοπορία γύρω από τη Ζάτουνα

Ο τοπικός πεζοπορικός οδηγός της Ζάτουνας περιλαμβάνει όλες τις πεζοπορικές διαδρομές γύρω από το χωριό και συγκεκριμένα δύο διαδρομές προς τη Δημητσάνα, δύο κυκλικές διαδρομές στο Γούπατο και τον Άγιο Κωνσταντίνο και δύο συνδέσεις με το Βλόγγο, που μπορούν να συνδυαστούν σε μια μεγαλύτερη κυκλική διαδρομή. Επιπλέον, προτείνεται ένας περίπατος στην κορυφή Προφήτης Ηλίας, για την ωραία θέα στην περιοχή.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

Οδηγός του Μαίναλου

topoguide Greece
Φωτογραφίες και πληροφορίες για το χωριό και χάρτες, μετρητικά στοιχεία και πλοήγηση για όλες τις διαδρομές που εκκινούν ή καταλήγουν στη Ζάτουνα περιλαμβάνονται στον οδηγό Μαίναλο topoguide.

Ο οδηγός Μαίναλο topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Το Μαίναλο περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό του Μαίναλου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Μαίναλο topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Μαίναλου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, κάνοντας τη σχετική αγορά από την ομάδα της Πελοποννήσου.

Ο αντίστοιχος έντυπος οδηγός Μαίναλο - 70 διαδρομές περιλαμβάνει επίσης λεπτομερείς και καλά οργανωμένες πληροφορίες για το Μαίναλο. Ο οδηγός, δομημένος με προσοχή σε εύχρηστο μέγεθος (14Χ21 εκ.) και μικρό βάρος (144 σελίδες, βιβλιοδεσία με μαλακό εξώφυλλο), κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις topoguide.
Ο οδηγός διατίθεται μέσω του topoguide e-shop και από επιλεγμένους συνεργάτες.