Ανατολικό Πήλιο

Εξαγκαθιά-Τσαγκαράδα
από το Ανάθεμα

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

Η διαδρομή Εξαγκαθιά-Τσαγκαράδα από το Ανάθεμα είναι μια από τις ωραιότερες ορεινές διαδρομές στο Πήλιο. Πρόκειται για έναν πλήρη διασκελισμό της ανώτερης ζώνης του βουνού, που αποφεύγει τα μεγάλα υψόμετρα της απευθείας σύνδεσης μέσω της ράχης στο Μέγα Ίσωμα, με τίμημα ένα πολύ μεγαλύτερο ανάπτυγμα: με μήκος 12 χλμ, είναι μια από τις μεγαλύτερες ενιαίες διαδρομές του συγκροτήματος. Αν μάλιστα προσθέσει κανείς τα 3.7 χλμ της σχεδόν αναγκαίας εκκίνησης από τον Άγιο Γεώργιο, συνθέτει έναν ωραίο διασκελισμό από κεφαλοχώρι σε κεφαλοχώρι, μήκους σχεδόν 16 χλμ και διάρκειας 8-9 ωρών.

Το μονοπάτι αυτό, που ξεκινούσε από την Τσαγκαράδα, περνούσε από το Ανάθεμα, μετά τον Ίταμο και κατέβαινε στον Άγιο Γεώργιο, υπήρξε ο επίσημος δρόμος επικοινωνίας της δυτικής με την ανατολική πλευρά του βουνού και λεγόταν Μπεϊλίδικη Στράτα.

Η ιδεώδης εποχή για τις μεγάλες πορείες στη ζώνη της οξιάς στο Πήλιο, είναι προφανώς το φθινόπωρο. Ειδικά στα τέλη Οκτώβρη-αρχές Νοέμβρη, η οξιά αποκαλύπτει, ανάλογα με το υψόμετρο και τον προσανατολισμό της πλαγιάς, το ατέλειωτο εύρος μιας παλέτας από το λαμπερό πράσινο στο "σάπιο μήλο", περνώντας από την ώχρα και το άλικο. Σε κάθε ρεματιά, νομίζει κανείς ότι άγγιξε το αποκορύφωμα της νατουραλιστικής ζωγραφικής - και η επόμενη τον διαψεύδει.

Η διαδρομή Εξαγκαθιά-Τσαγκαράδα από το Ανάθεμα ξεκινά από το καταφύγιο ανάγκης του Αγίου Γεωργίου, που είναι κτισμένο σε μικρό ξέφωτο, στη θέση Εξαγκαθιά. Το καταφύγιο είναι ανοιχτό και εσωτερικά έχει ξύλινους πάγκους για ύπνο, μεγάλο τζάκι (άφθονη ξυλεία στον άμεσο περίγυρο) και λίγα τρόφιμα ανάγκης. Εξωτερικά υπάρχει βρύση που συνήθως έχει νερό, ενώ μέσα στο καταφύγιο θα βρείτε μερικά μπουκάλια.

Το μονοπάτι είναι πολυπατημένο και καλά σημαδεμένο με τα σύμβολα του Ultra Pelion Trail. Κατηφορίζουμε λίγο και μετά από ρεματιά γυρίζουμε αριστερά και ελαφρά ανηφορικά μέχρι να πέσουμε σε χωματόδρομο. Ο χωματόδρομος τελειώνει και συνεχίζουμε σε πλατύ μονοπάτι, στην αρχή κατηφορικό, που περνά από τις ρεματιές Βασιλικής και Γαλάνη (μικρή μόνιμη ροή, παλιά δεξαμενή και ποτίστρα λίγο ψηλότερα) και μας φέρνει σε χωματόδρομο. Ακολουθούμε το χωματόδρομο μέχρι τη ράχη Κουρβέντελη (σημείο θέας στο υψομετρικό 1057 μ.). Μπαίνουμε σε κατηφορικό μονοπάτι, περνάμε το Βυζιώτικο ρέμα (μικρή αλλά μόνιμη ροή) και μετά το χείμαρρο της Κακιάς Σκάλας και βγαίνουμε σε χωματόδρομο. Κατηφορίζοντας το δρόμο, περνάμε από κιόσκι και μεγάλη ανοιχτή δεξαμενή. Συναντάμε την επισήμανση του 40ού χιλιομέτρου του UPT και λίγο μετά αφήνουμε το δρόμο για να μπούμε σε μονοπάτι. Το τμήμα αυτό του μονοπατιού είναι από τα ωραιότερα της διαδρομής. Περνάμε τη Μηλιώτικη ρεματιά, όπου συναντάμε και ένα μικρό αλλά καλοφτιαγμένο τμήμα καλντεριμιού και σύντομα φτάνουμε στη θέση Ίταμος. Εδώ διατηρείται ολοχρονίς ένας πρόχειρος αλλά μεγάλος καταυλισμός ξυλοκόπων, που υλοτομούν στο δάσος της οξυάς. Γύρω από τις καλύβες και τις ντάνες των καυσόξυλων, υπάρχουν πολλά μουλάρια και λίγα σκυλιά, μάλλον φιλικά. Συνεχίζουμε κατηφορικά στο δάσος, σε πλατύ και ωραίο μονοπάτι που περνά κοντά από τη θέση Γιαλάκι και ανηφορίζει μαλακά σε δάσος οξιάς, διατρέχοντας την άνω λεκάνη του Ξουριχτιανού ρέματος, μέχρι να συναντήσει δρόμο (απέναντι, καλοδιατηρημένο κιόσκι). Ακολουθούμε το δρόμο επί 700 μ. μέχρι διακλάδωση: εδώ είναι η θέση Ανάθεμα, τοπωνύμιο που διασώζει το επιφώνημα που προκαλούσε η έντονη ανηφόρα. Μπαίνουμε αριστερά σε δρομάκι, που σε 270 μ. γίνεται ωραίο μονοπάτι, κατά τόπους με κάποια πετρόχτιστα τμήματα. Φτάνουμε σε χωματόδρομο και τον αφήνουμε για να κατέβουμε απότομα στη μεγάλη ρεματιά του Μυλοποτάμου. Στη μισγάγγεια της χαράδρωσης βλέπουμε το έργο υδρομάστευσης των πηγών Κατσακάρη και τον υδραγωγό που τροφοδοτεί την Τσαγκαράδα. Εγώ παλιότερα υπήρχε μεγάλο ξυλογέφυρο, τα πετρόχτιστα βάθρα του οποίου διατηρούνται ακόμα. Ανηφορίζουμε και βγαίνουμε σε πλατύ δρομάκι.
Το δρομάκι αυτό, αρκετά δύσβατο για οχήματα και εντελώς ερημικό, διασχίζει μια σειρά από κτήματα με καστανιές, τμήμα του μεγάλου καστανόδασους που άλλοτε αποτελούσε πραγματική πηγή πλούτου για την Τσαγκαράδα. Σήμερα, υπό το ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών αγορών για καλής ποιότητας κάστανο, η καστανιά έχει ξαναμπεί στις προτεραιότητες των ντόπιων. Το δρομάκι μας οδηγεί σε 1.5 χλμ στον πιο κεντρικό χωματόδρομο του καστανοδάσους (ανηφορίζοντας αριστερά συναντάμε τη διαδρομή Τσαγκαράδα-Εξαγκαθιά από το Μέγα Ίσωμα, ενώ στην κορυφή της ράχης κρύβεται το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου εν Άθω).
Κατηφορίζουμε το χωματόδρομο μέχρι το πάνω μέρος της συνοικίας των Ταξιαρχών της Τσαγκαράδας και διασχίζουμε τον οικισμό από το κεντρικό καλντερίμι, που καταλήγει στην επαρχιακή οδό Μουρεσίου-Τσαγκαράδας. Η διαδρομή Εξαγκαθιά-Τσαγκαράδα από το Ανάθεμα, έχει εξολοκλήρου περιληφθεί στον αγώνα Ultra Pelion Trail: και δικαίως, καθότι είναι μια από τις πιο χορταστικές διαδρομές του Πηλίου. Έτσι, είναι όλη σημαδεμένη με τα σύμβολα του Ultra Pelion Trail (κόκκινο σημάδι σε άσπρο φόντο), ενώ κατά διαστήματα υπάρχουν πινακίδες και άλλες επισημάνσεις του αγώνα. Σημειώστε ωστόσο ότι ΟΛΗ η σήμανση του Ultra Pelion Trail είναι ορατή μόνο στη φορά από Εξαγκαθιά προς Τσαγκαράδα (κατεύθυνση την οποία περιγράφουμε εδώ και προτείνουμε).
Υπάρχουν ακόμα κόκκινα σημάδια των τοπικών συλλόγων, μερικές πινακίδες κατεύθυνσης, καθώς και αρκετές πινακίδες με τοπωνύμια, που τοποθέτησε πριν πολλά χρόνια ο ντόπιος ορειβάτης Δημήτρης Κότταλης.

Το μήκος της πορείας είναι 12.1 χλμ. Αν και γενικά είναι μια κατηφορική διαδρομή, περιλαμβάνει πολλές μικρές ανηφόρες: με έναν καλό ρυθμό, υπολογείστε γύρω στις 5-6 ώρες.

---