Κάψια: μονοπάτια, ιστορία, εξυπηρετήσεις, διαδρομές
Τα χωριά του Μαινάλου
Κάψιας
Το χωριό Κάψια (ακούγεται συχνά και ως "του Κάψια" και "η Κάψια") είναι κτισμένο στην πρώτη ανηφορική στενωπό μετά το Μαντινειακό Κάμπο, στην κατεύθυνση προς Λεβίδι. Η στενωπός οδηγεί σε ένα μεγάλο επικλινές οροπέδιο, που ουσιαστικά αποτελεί το ριπίδιο αποθέσεων της μεγάλης ρεματιάς του Καρδαρά.
Γενική εικόνα του οικισμού κάτω από την κορυφή Λιορίτσι
Η θέση του Κάψια είναι στρατηγικά σημαντική, καθώς η οδός που ελέγχει δεν είναι μόνο συντομότερη προς το Λεβίδι και από εκεί προς Βυτίνα, Αχαΐα και Κανδήλα, αλλά είναι ταυτόχρονα και η μόνη ασφαλής δίοδος κατά την περίοδο που οι πόλγες είναι πλημμυρισμένες. Έτσι το χωριό υπήρξε ανέκαθεν βασικός οδικός σταθμός στις μετακινήσεις και μεταφορές από την Τρίπολη προς την Βόρεια Πελοπόννησο.
Το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, στην κορυφή Αγιολιάς του Κάψια, όπου στην αρχαιότητα λειτούργησε φυλάκιο
Σε επιβεβαίωση της στρατηγικής αξίας της διόδου, στην αρχαιότητα είχε κατασκευαστεί φυλάκιο σε ύψωμα στα ΒΔ του Αγιολιά, το οποίο επόπτευε τον οδικό άξονα έως και τον αρχαίο Ορχομενό, αλλά και τα ορεινά περάσματα που οδηγούσαν μέσω του Μαινάλου προς το Μεθύδριο, τη Μαινάλια Θεισόα και άλλες θέσεις της οπισθοχώρας.
Το ξωκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου, στο δρόμο από Κάψια προς Λεβίδι
Πιστεύεται ότι η αρχική θέση του οικισμού ήταν κοντά στη σπηλαιοκαταβόθρα Κάψια: όπως σε όλες τις ανάλογες περιπτώσεις μετεγκατάστασης, ο παλιός οικισμός λέγεται πλέον Παλαιοχώρι. Λίγα λείψανα και απομεινάρια νεκροταφείου κοντά στο σημερινό ξωκλήσι της Παναγιάς επιβεβαιώνουν την υπόθεση.
Αρχιτεκτονικά μέλη αρχαίων και βυζαντινών κτισμάτων κοντά στο σπήλαιο Κάψια
Βόρεια από το χαμηλότερο άκρο του οικισμού, στην ανατολική βάση του όγκου του Αγιολιά διανοίγονται οι ενεργές και μη ενεργές καταβόθρες, όπου συγκεντρώνονται οι απορροές της Μαντινειακής λεκάνης. Δύο από αυτές τις καταβόθρες είναι ιδιαίτερα εμφανείς και βρίσκονται μέσα σε μεγάλα πετρόχτιστα διαφράγματα, που τις προστατεύουν από την απόφραξη.
Η πηγή του Πανός κοντά στου Κάψια
Η νότια καταβόθρα, μεγαλύτερη και πλησιέστερη στο χωριό, αποτελείται από τέσσερα στόμια και σύστημα σπηλαίων. Το μεγαλύτερο σπήλαιο έχει αξιοποιηθεί τουριστικά και είναι επισκέψιμο κατόπιν συνεννόησης.
Πέραν του μεγάλου γεωλογικού ενδιαφέροντος, το σπήλαιο του Κάψια έχει ιδιαίτερη αρχαιολογική σημασία, καθώς υπήρξε μια από τις σημαντικές θέσεις προϊστορικής κατοίκησης στην ανατολική Αρκαδία.
Η μεγάλη καταβόθρα του Κάψια, κοντά στο χωριό
Σήμερα ο Κάψιας είναι ένας κάπως άφωνος παρόδιος οικισμός, με αρκετές εξυπηρετήσεις (πρατήριο καυσίμων, αρτοποιείο, μικρά καταστήματα, ξενώνες, εστιατόρια) που τροφοδοτούν την οδική διάβαση.
Το ξωκλήσι Παναγίας ως Ζωοδόχου Πηγής, χαμηλά στου Κάψια
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide Greece
Οδηγός του Μαίναλου
Ο οδηγός Μαίναλο topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android ως μία απο τις δεκάδες διαθέσιμες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Το Μαίναλο περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό του Μαίναλου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Μαίναλο topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Μαίναλου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή, κάνοντας τη σχετική αγορά από την ομάδα της Πελοποννήσου.
Ο αντίστοιχος έντυπος οδηγός Μαίναλο - 70 διαδρομές περιλαμβάνει επίσης λεπτομερείς και καλά οργανωμένες πληροφορίες για το χωριό του Κάψια και τα αξιοθέατα της περιοχής. Ο οδηγός, δομημένος με προσοχή σε εύχρηστο μέγεθος (14Χ21 εκ.) και μικρό βάρος (144 σελίδες, βιβλιοδεσία με μαλακό εξώφυλλο), κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις topoguide.
Ο οδηγός διατίθεται μέσω του topoguide e-shop και από επιλεγμένους συνεργάτες.