Κάστρα και πύργοι της ΝΔ Αρκαδίας

Αρκαδικά Μονοπάτια
Λύκαιο, Τετράζι, Μίνθη

Κάστρα και πύργοι της ΝΔ Αρκαδίας

Μετά την αρχαιότητα, η νότια Αρκαδία μετέχει μάλλον παθητικά στην παρατεταμένη περίοδο ακμής που αρχίζει από τους αυτοκρατορικούς χρόνους και συνεχίζεται έως και την αρχή της μέσης βυζαντινής περιόδου, καθώς συνιστά το χώρο συνάντησης των χερσαίων οδών επικοινωνίας μεταξύ των σημαντικών πόλων Μονεμβασία, Σπάρτη, Άργος και Κόρινθος, Καλαμάτα κλπ.

Στο τέλος του πρώιμου Βυζαντίου, η Μεγαλόπολη συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 4 αρκαδικές πόλεις που φιλοξενούσαν επισκοπικές έδρες. Οι συνθήκες αλλάζουν τον 7ο αιώνα με την κάθοδο των Αβαροσλάβων, που όπως φαίνεται από νεκροταφεία τους που αποκαλύφθηκαν στη ζώνη της Μεγαλόπολης, χρησιμοποίησαν και αυτοί την ΝΔ Αρκαδία για τις μετακινήσεις τους. Μέσα στην οικονομική κατάρρευση και τη γενική οπισθοδρόμηση της περιόδου, η περιοχή του Λύκαιου χάνεται από το προσκήνιο μέχρι και τη Φραγκοκρατία, απουσιάζοντας ακόμα και στα κύματα μοναστικής επέκτασης του 11ου και 12ου αιώνα.

Η περίοδος επανένταξης της περιοχής στη Μεγάλη Ιστορία είναι η Φραγκοκρατία και το ύστερο Βυζάντιο και οφείλεται κυρίως στην ανάδειξη των στρατηγικών θέσεων της ενδοχώρας, που υλοποιείται με την επανάχρηση των αρχαίων αμυντικών θέσεων, γεγονός που συμπαρασύρει και τη σχετική εποίκηση γύρω τους. Έτσι η Βρένθη αναβιώνει ως Καρύταινα, η Θεισόα ως Κάστρο της Αγίας Ελένης ενώ κατασκευάζονται τα κάστρα Κρεπακόρε στη Μίνθη, της Κρέμπενης στους πρόποδες του Τετράζιου και του Αγίου Γεωργίου Σκορτών. Μια σειρά πύργων (της Λινίσταινας, το Πυργούλι, γραμμές οχυρών στο Λύκαιο κλπ) συμπληρώνουν τα σημεία αγκίστρωσης στο ορεινό τοπίο κατά την περίοδο αυτήν.

Το κάστρο της Καρύταινας

Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου: Η κώμη και το κάστρο της Καρύταινας
Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου
Η κώμη και το κάστρο της Καρύταινας
Πατήστε για μεγέθυνση

Η Καρύταινα υπήρξε το μεγαλύτερο μεσαιωνικό φρούριο της νότιας Γορτυνίας και της Μεγαλοπολίτιδας. Χάρη στην κομβική γεωγραφική θέση τους, η γέφυρα και το κάστρο ήλεγχαν τα περάσματα που συνέδεαν την Αρκαδία με τη Μεσσηνία και την Ηλεία και χάρη στην εξαιρετικά οχυρή τοπογραφία της τοποθεσίας, το κάστρο ήταν το πιο ασφαλές οχυρό όλης της δυτικής Αρκαδίας.

Διαβάστε περισσότερα για το σπουδαίο αυτό κάστρο στο κεφάλαιο Το κάστρο της Καρύταινας.

Άλλα αξιοπρόσεκτα στοιχεία της βυζαντινής Καρύταινας είναι η μεσαιωνική γέφυρα του Αλφειού και οι κατασκευές γύρω από τη σπηλιά της Κάβιας.

Αρκαδικά Μονοπάτια topoguide
Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου
Κατασκευές στη σπηλιά της Κάβιας

Επίσης, βασικό συστατικό της βυζαντινής ιστορίας της κώμης είναι οι εκκλησίες μέσα ή στην άμεση γειτονία της ακρόπολης, όπως η Ζωοδόχος Πηγή και η Παναγία του Κάστρου.

Διαβάστε περισσότερα για τις εκκλησίες της Καρύταινας στο κεφάλαιο Το κάστρο της Καρύταινας.

Αρκαδικά Μονοπάτια topoguide
Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου
Η βυζαντινή γέφυρα της Καρύταινας

Ο πύργος του Ματζουρανόγιαννη

Δεξιά από το καλντερίμι πρόσβασης του κάστρου υψώνεται στιβαρός τετράγωνος πύργος με πλευρά 8.2 μ., γνωστός με το όνομα του τοποτηρητή της Καρύταινας, Ματζουρανόγιαννη. Διαβάστε περισσότερα για τον ενδιαφέροντα αυτόν πύργο στο λήμμα Ο πύργος του Ματζουρανόγιαννη, στο κεφάλαιο Το κάστρο της Καρύταινας.

Ο πύργος της Λεβένταινας

Ο πύργος της Λεβένταινας είναι ανακαινισμένο πυργόσπιτο του 18ου αιώνα και βρίσκεται στον Πίσω Μαχαλά της Καρύταινας. Διαβάστε περισσότερα για το πολύ ενδιαφέρον αυτό πυργόσπιτο στο λήμμα Ο πύργος της Λεβένταινας, στο κεφάλαιο Το κάστρο της Καρύταινας.

Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου Σκορτών

Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου Σκορτών στέκεται στην κορυφή ενός περίοπτου και απόρθητου αντερείσματος ανάμεσα στου Κουρουνιού και τις Άνω Καρυές, δηλαδή σε έναν ορεινό δρόμο που επέτρεπε τον αθέατο διασκελισμό του Λύκαιου. Το κάστρο κατασκευάστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα από τον πρίγκιπα της Αχαΐας Florent de Hainaut.

Αρκαδικά Μονοπάτια topoguide
Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου
Το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου
είναι το μοναδικό ορατό κτίσμα του κάστρου

Διαβάστε περισσότερα για το άγνωστο αυτό κάστρο στο κεφάλαιο Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου Σκορτών.

Το οχυρό Πυργούλι

Αρκαδικά Μονοπάτια topoguide
Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου
Το οχυρό Πυργούλι

Το Πυργούλι είναι το μοναδικό οχυρό που βρίσκεται στην κορυφογραμμή του Λύκαιου.

Διαβάστε περισσότερα για το μικρό αυτό οχυρό στο κεφάλαιο Οχυρό Πυργούλι.

Ο πύργος της Λινίσταινας

Αρκαδικά Μονοπάτια topoguide
Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου
Ο μεσαιωνικός πύργος της Λινίσταινας

Πρόκειται για τετράγωνο πύργο της Φραγκοκρατίας στα Μιχελαίικα του χωριού Λινίσταινα, που διατηρείται ερειπωμένος σε ύψος 7 μέτρων. Αναφέρεται και ως πύργος Αγίου Αθανασίου. Αρχικά θα ήταν τριώροφος, με πρόσβαση στον πρώτο όροφο, η οποία δεν σώζεται.

Κάστρο Κρεπακόρε

Το κάστρο Κρεπακόρε, που αναφέρεται επίσης ως Κάστρο Μίνθης, Κάστρο της Ωριάς, Κάστρο της Λινίσταινας, Παλαιοφάναρο ή Φαναριώτικο, Παλιόκαστρο, κάστρο της Ζακούκας, ενώ πρόσφατα ακούστηκε και ως Κάστρο της Φιλάνθης. Έίναι ένα από τα λιγότερο γνωστά κάστρα της Αρκαδίας και αποτελεί τον μεγαλύτερο οχυρωμένο μεσαιωνικό οικισμό πάνω σε βουνό της Πελοποννήσου.

Διαβάστε περισσότερα για το ελάχιστα γνωστό αυτό κάστρο στο κεφάλαιο Κάστρο Κρεπακόρε.

Κάστρο Κρεμπενής ή της Δημάτρας

Αρκαδικά Μονοπάτια topoguide
Κάστρα και πύργοι του Λύκαιου
Το κάστρο της Κρεμπενής ή της Δημάτρας

Αναφέρεται και σαν κάστρο της Μέλπειας ή κάστρο της Γαράντζας. Είναι φράγκικο κάστρο του δεύτερου μισού του 13ου αιώνα κτισμένο σε θέση όπου υπήρχε αρχαία ακρόπολη.

Διαβάστε περισσότερα για το δυσπρόσιτο αυτό κάστρο στο κεφάλαιο Κάστρο Κρεμπενής.

Κάστρο της Αγίας Ελένης

Το Κάστρο της Αγίας Ελένης είναι στην ουσία η φράγκικη εγκατάσταση των αρχών του 13ου αιώνα στο χώρο της ακρόπολης της αρχαίας Θεισόας.

Διαβάστε περισσότερα για το μεσαιωνικό αυτό κάστρο στο κεφάλαιο Κάστρο της Αγίας Ελένης.

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΑ ΑΡΚΑΔΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ

Φωτογραφίες και περιγραφές των φράγκικων και βυζαντινών κάστρων της περιοχής του Λύκαιου, του Τετραζίου, της Μίνθης και της λεκάνης της Νέδας περιλαμβάνονται στον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια της AnaDigit.

Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Αρκαδικά Μονοπάτια περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης πολλών περιοχών, επιτρέποντας έτσι την συνολική προβολή του αναλυτικού χάρτη όλης της Αρκαδίας και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.