Κάστρα και πύργοι της Καρδαμύλης
Κάστρα και πύργοι της Καρδαμύλης
Προστατευμένη από τα κάστρα της Αβίας από τα βόρεια, από τον Ταΰγετο από τα ανατολικά και την απέραντη ενδοχώρα της Μέσα Μάνης από το νότο, η ασφάλεια της περιοχής της Καρδαμύλης συμπληρώνεται αποτελεσματικά από τα ίδια τα φυσικά της στοιχεία, την Κοσκάραγα βορειότερα και το Βυρό, τα δύο κλειδιά της Έξω Μάνης.
Στα χωριά, χαρακτηριστικό αμυντικό στοιχείο είναι οι πύργοι, τα πυργόσπιτα και τα παρατηρητήρια (οι "βάρδιες"). Πρόκειται για ψηλές, στιβαρές κατασκευές, με επιμελημένη τοιχοποιΐα, λιτή και λειτουργική κάτοψη που έχει ως μοναδικό στόχο την ασφάλεια.
Βασικό μορφολογικό στοιχείο των πύργων στην Έξω Μάνη είναι τα "κλουβιά", κυλινδρικές προεξοχές που στηρίζονται σε ανεστραμένους κώνους και προσφέρουν διερυμένο πεδίο στα μικρά όπλα που βάλουν μέσα από ειδικά ανοίγματα, τις τουφεκότρυπες. Η προσθήκη αυτή, σε ένα πυρήνα που έχει μια ιδιαίτερα απλή μορφολογία, δείχνει καθαρά τη δυτική επιρροή.
Πύργος Μούρτζινων
Οι Τρουπάκηδες - Μούρτζινοι, το ισχυρότερο σόϊ της Καρδαμύλης, έχτισαν πάνω σε βράχινη έξαρση ένα μεγάλο και ισχυρό οχυρό συγκρότημα που αποτελείτο από τρεις ομόκεντρους οχυρωματικούς περιβόλους, πύργο, κατοικίες, αποθήκες, στέρνα, εργαστήρια, κήπους και το ναό του Αγίου Σπυρίδωνα. Τα μεγαλύτερα κτίσματα να συνθέτουν το εξωτερικό τείχος του ενδιάμεσου περιβόλου. Ο εξωτερικός περίβολος είχε δύο πύλες που έκλειναν με βαριά ξύλινα θυρόφυλλα και ασφάλιζαν με συρόμενες μπάρες που γλύστραγαν μέσα στην τοιχοποιΐα. Ο βασικός πυρήνας του συγκροτήματος οικοδομήθηκε σε διαδοχικές φάσεις από τα τέλη του 17ου ως το 19ο αι.
Στο ψηλότερο, αν και έκκεντρο, σημείο του εσωτερικού περιβόλου, πάνω σε βράχο υψώνεται ο πύργος. Είναι ένας τετράγωνο στιβαρό κτίριο τέλειας οικοδομικής τέχνης που καταλήγει σε δώμα προφυλασσόμενο από ψηλό στηθαίο, ενισχυμένο με τη σειρά του από 4 κυλινδρικούς πυργίσκους ("κλουβιά").
Πύργος Πατριαρχέα
Ο πύργος Πατριαρχέα υψώνεται επιβλητικός στη κεντρική πλατεία του Προσηλίου. Αποτελεί τυπικό δείγμα της γνωστής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Μάνης. Με περίπου τετράγωνη κάτοψη, είναι ένα κτίσμα μεγάλου ύψους κατασκευασμένο από τοπικούς λίθους σε τρία ή τέσσερα διαφορετικά επίπεδα. Ο αμυντικός κυρίως χαρακτήρας του πύργου και τα παράθυρά του προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με την ταραγμένη ιστορικά περιοχή και τους μακρόχρονους αγώνες της.
Πύργος Καπιτσίνου στη Λαγκάδα
Ο πύργος Καπιτσίνου είναι ένας από τους πιο καλά διατηρημένους πενταώροφους πολεμόπυργους της προεπαναστατικής περιόδου. Κτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και αναπαράγει τα βασικά χαρακτηριστικά των πύργων της εποχής: τετράγωνη κάτοψη, μικρά ανοίγματα, μοναδική είσοδος, ντουφεκίστρες σε όλους τους ορόφους και τέσσερα κυλινδρικά "κλουβιά" στις γωνίες της κάτοψης. Μικρή πρωτοτυπία αποτελεί το ορθογωνικό κλουβί στο μέσο της ανατολικής πλευράς του δώματος, το λίθινο ζωνάρι στο μέσο του στηθαίου του δώματος και ένα χάραγμα καραβιού στη νότια όψη του τετάρτου ορόφου.
Ο πύργος αποκαταστάθηκε στατικά το 2006-2007 από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Πύργος Χρηστέα στον Άγιο Δημήτριος Σελίνιτσας
Στο ύψωμα βόρεια του Αγίου Δημητρίου Σελίνιτσας δεσπόζει ο μόλις διώροφος αλλά ιδιαίτερα επιβλητικός πύργος του Χριστόδουλου Χρηστέα, οπλαρχηγού της περιοχής. Ο πύργος έχει μεγαλύτερες από τις συνήθεις διαστάσεις κάτοψης και εξυπηρετούσε και άλλες λειτουργίες, πέραν του αμυντικού του ρόλου. Στο δώμα του δεύτερου ορόφου φέρει τέσσερα καλοφτιαγμένα "κλουβιά" και ψηλό προστατευτικό στηθαίο στο λιακό.
Κάστρο του Μελιγγού
Το Κάστρο του Μελιγγού βρίσκεται σε δύσβατο ώμο, στα ΝΔ της κορυφής του Γαϊδουροβουνίου, πάνω από το χωριό Λαγκάδα, κοντά στις Θαλάμες. Η θέση εποπτεύει κυρίως τη διάβαση του Ζυγού, δηλαδή το διάσελο ανάμεσα στο Ζυγό και το Γαϊδουροβούνι, ένα δευτερεύον σήμερα πέρασμα, που ωστόσο ήταν σημαντικό στην εποχή της σλαβικής εποίκησης (13-14ος αιώνας) της περιοχής. Η θέση του οχυρού είναι ωστόσο πολύ αποκρυσμένη από το διάσελο και η χρήση του κάστρου θα ήταν περιορισμένη.
Σήμερα, στο πλάτωμα του ώμου διακρίνεται μόνο η βάση του τείχους.
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide Greece
ΟΔΗΓΟΙ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ
Ο οδηγός Καρδαμύλη topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Καρδαμύλη topoguide περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Καρδαμύλη topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Καρδαμύλης topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Καρδαμύλη topoguide ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το topoguide Greece έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης πέντε περιοχών, επιτρέποντας έτσι την συνολική προβολή του αναλυτικού χάρτη όλης της Μάνης και την εύκολη εναλλαγή των διαδρομών, των εκατοντάδων Σημείων Ενδιαφέροντος και των δεκάδων σελίδων του οδηγού με τις αναρίθμητες φωτογραφίες.
