Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας

Εθνικός Δρυμός Ολύμπου

ω

Η μοναδική ιστορική, περιβαλλοντική και συμβολική αξία του Ολύμπου προκάλεσε στις αρχές του 20ου αιώνα το διεθνές ενδιαφέρον. Οι πρώτοι ευρωπαίοι ορειβάτες που πάτησαν τις κορυφές του επισήμαναν την ανάγκη να προστατευτεί το κορυφαίο ελληνικό βουνό, όχι μόνο για να διασωθεί από ποικίλες επιβουλές, αλλά κυρίως για να υποστασιοποιηθεί η έννοια του σεβασμού απέναντι στα σύμβολα της εθνικής και παγκόσμιας μυθολογίας και αισθητικής.

Έτσι, ο Όλυμπος, μαζί με τον εξίσου μοναδικό Παρνασσό, είναι οι δύο πρώτες περιοχές που κυρήχθηκαν ως Εθνικοί Δρυμοί στην Ελλάδα, το 1938.

Το όριο της ζώνης προστασίας του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου καταλάμβάνει περίπου το 40% της έκτασης του βουνού (44 km2) και περικλείει το πέταλο των μεγάλων κορυφών γύρω από το Μαυρόλογγο (από το Μύτικα μέχρι τον Καλόγερο), όλη την αλπική ζώνη και όλες τις ανατολικές πλαγιές, μέχρι το Λιτόχωρο. Μια ευρύτερη ζώνη (περίπου 190 km2) έχει ένταχθεί στο δίκτυο Natura 2000.

Η συνολική πολιτισμική και περιβαλλοντική αξία του Ολύμπου οδήγησε την UNESCO το 1981 στην κύρηξη της περιοχής ως παγκόσμιο Απόθεμα της Βιόσφαιρας (Biosphere Reserve) και ως Βιογενετικό Απόθεμα.

Περιβαλλοντική αξία του ΕΔ Ολύμπου

Ο Όλυμπος καλύπτεται από μεγάλα δάση Μακεδονίτικου έλατου, Μαύρης πεύκης, Οξιάς και δρυών, ενώ πάνω από τα 1800 μέτρα συναντάμε συστάδες και μεμονωμένα άτομα Ρόμπολου. Τα δάση αυτά έχουν μεγάλη περιβαλλοντική αξία, καθώς κατά περιοχές δεν έχουν δεχθεί ποτέ ανθρώπινη επέμβαση, ενώ στο υπόλοιπο μέρος τους έχουν να υλοτομηθούν για σχεδόν 100 χρόνια.

Σε ότι αφορά στη χλωρίδα, στη ζώνη του Εθνικού Δρυμού φύονται σχεδόν όλα τα σπάνια και ενδημικά φυτά του Ολύμπου. Λαμπρές παρουσίες είαι η Jancaea heldreichii, η Viola striis-notata, το Cerastium theophrasti, το Teucrium chamaedrys subsp. olympicum και το ακριβοθώρητο Omphalodes luciliae. Καθώς η περιοχή προστασίας του Εθνικού Δρυμού φτάνει στο όριο του οικισμού του Λιτοχώρου, περιλαμβάνει και τα σπάνια στενοενδημικά Centaurea litochorea και Centaurea incompleta.

Η ορνιθοπανίδα περιλαμβάνει όλα τα ενδιαφέροντα είδη του Ολύμπου, με χαρακτηριστικές παρουσίες στην ανώτερη ζώνη τον Γυπαετό (Gypaetus barbatus), τις Κιτρινοκαλιακούδες (Pyrrhocorax graculus), τον Πετροκότσυφα (Monticola saxatilis), την Τοιχοδρόμα (Tichodroma muraria), τον Χιονόστρουθο (Montifringilla nivalis), τη Χιονάδα (Eremophila alpestris) και τον Χιονοψάλτη (Prunella collaris), ενώ στα δάση θα βρούμε τα περισσότερα είδη ελληνικών δρυοκολαπτών (Dryocopus martius, Dendrocopos leucotos, Dendrocopos medius, Dendrocopos syriacus, Picus canus και Picus viridis).

Το πιο προφανές ενδιαφέρον στα θηλαστικά εντοπίζεται στον πληθυσμό Αγριόγιδων, που ζει και ευημερεί στον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού. Βγαίνοντας πό τις άβατες κοιλάδες των Μικρών και Μεγάλων Καζανιών, όπου κρύβονταν άλλοτε τα τελευταία άτομα, σήμερα το Αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra) έχει απλωθεί σε όλη την αλπική ζώνη, απολαμβάνοντας και εμπιστευόμενο το σεβασμό και το θαυμασμό που του δείχνουν οι χιλιάδες επισκέπτες του βουνού. Το Αγριογούρουνο (Sus scrofa), το Ζαρκάδι (Capreolus capreolus), ο Λύκος (Canis lupus) και σποραδικά η Αρκούδα (Ursus arctos) συμπληρώνουν τα μεγάλα θηλαστικά ενός τόπου που σταδιακά ξαναγίνεται ο παράδεισος της άγριας πανίδας που ήταν άλλοτε.

Αναρίθμητα άλλα είδη - ερπετά, πεταλούδες, έντομα και μύκητες - που συμπληρώνουν τη βιοποικιλότητα του Ολύμπου, ζουν μέσα στα όρια της ζώνης προστασίας και καλύπτονται από τους όρους χρήσης του Εθνικού Δρυμού. Η υλοποίηση των όρων και μέτρων προστασίας είναι ευθύνη του ειδικού νομικού προσώπου, του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου, που εδρεύει στο Λιτόχωρο.

Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου

Η υλοποίηση των όρων και μέτρων προστασίας είναι ευθύνη του ειδικού νομικού προσώπου, του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου, που εδρεύει στο Λιτόχωρο.

Επικοινωνία στο τηλ. +30 23520 83000 και μέσω της ιστοσελίδας Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος