Βλάστηση του Ανατολικού Πηλίου

Βλάστηση του Ανατολικού Πηλίου

Ανατολικό Πήλιο topoguide: Αγροδασικό τοπίο πάνω από το Πουρί
Ανατολικό Πήλιο topoguide
Αγροδασικό τοπίο πάνω από το Πουρί
Πατήστε για μεγέθυνση

Το τοπίο του Ανατολικού Πηλίου χαρακτηρίζεται από την επαλληλία πυκνών θαμνώνων χαμηλά, ενός αγροδασικού μωσαϊκού στη μέση ζώνη και εκτεταμένων δασών οξιάς στα ορεινά. Ανέκαθεν πιο αγροτικό από τις άλλες ενότητες του Πηλίου, το άνατολικό μέρος της χερσονήσου διατηρεί ακόμα έντονη δραστηριότητα στον γεωργικό τομέα, με ειδίκευση στην καλλιέργεια του μήλου, που είναι και το εμβληματικό προϊόν της περιοχής.

Μεσογειακοί θαμνώνες

Τα χαµηλότερα υψόµετρα της περιοχής καλύπτονται από μιας ευρύτατη ζώνη βλάστησης που έχει ενιαία σύσταση: προσαρμοσμένος στην επιβίωση στο ξηρό μεσογειακό κλίμα, ο Μεσογειακός θαμνώνας περιλαμβάνει ανθεκτικά είδη, όπως το {b}πουρνάρι{/b} (Quercus coccifera), η {b}αριά{/b} (Quercus ilex), το φιλλύκι (Phillyrea latifolia), ο οξύκεδρος άρκευθος (Juniperus oxycedrus), η κουμαριά (Arbutus unedo) και η γλιστροκουμαριά (Arbutus adrachne).

Άλλα είδη, όπως η δάφνη του Απόλλωνα (Laurus nobilis) σχηματίζει μικρές ομάδες στις πιο υγρές θέσεις, ενώ στις πιο ξηρές θέσεις κοντά στις ακτές ή όπου το έδαφος είναι πολύ ρηχό και ανίκανο να διατηρήσει υγρασία, επιβιώνουν πιο ανθεκτικές διαπλάσεις, τα λεγόμενα {b}φρύγανα{/b} με πιο εμφανή μέλη την {b}ασφάκα{/b} (Phlomis fruticosa), την {b}αφάνα{/b} (Sarcopoterium spinosum) και τη {b}γαλαστοιβή{/b} (Euphorbia acanthothamnos).

Το αγροδασικό τοπίο

Η μεσαία υψομετρικά ζώνη του Ανατολικού Πηλίου, δηλαδή η ζώνη των χωριών, είναι η περιοχή με τις ηπιότερες κλίσεις και τους περισσότερους υδατικούς πόρους. Στη ζώνη αυτή, οι αγρότες της Ζαγοράς, του Μουρεσίου, της Τσαγκαράδας και των άλλων χωριών διαμόρφωσαν μέσα στο αρχέγονο δρυοδάσος, ένα απέραντο μωσαϊκό οπωροφόρων, με αρχικούς εποίκους την καστανιά και την καρυδιά και αργότερα τη μηλιά, που επισκίασε κάθε άλλη καλλιέργεια. Όλες οι καλλιέργειες γίνονται σε επικλινή εδάφη και τα παλιότερα κτήματα στηρίζονται στη διαδεδομένη χρήση της πεζούλας.

Ειδικά η καστανιάς (Castanea sativa) παρουσιάζει εδώ τις μεγαλύτερες και πιο συμπαγείς ενότητες στον ελλαδικό χώρο, καθώς αξιοποιεί τα όξινα εδάφη και τις ευνοϊκές συνθήκες υγρασίας.

Η φυσική βλάστηση διατηρεί μεγάλες ενότητες με συστάδες ή και δάση δρυός (Quercus frainetto και Quercus pubescens). Κατά τόπους, στις υγρότερες θέσεις μπορεί να εμφανιστούν εξωζωνικά συστάδες οξιάς, εκμεταλλευόμενες τις ευνοϊκές τοπικές συνθήκες.

Το δάσος της οξυάς

Ανατολικό Πήλιο topoguide: Το δάσος της οξιάς νωρίς την Άνοιξη
Ανατολικό Πήλιο topoguide
Το δάσος της οξιάς νωρίς την Άνοιξη
Πατήστε για μεγέθυνση

H ζώνη της οξιάς εµφανίζεται πάνω από τη ζώνη της βελανιδιάς και φτάνει ως τα μεγαλύτερα υψόμετρα. Στη ζώνη αυτή κυριαρχεί η οξιά (Fagus sylvatica), εμφανιζόμενη, ανάλογα με την ποιότητα τόπου και το ιστορικό της ανθρώπινης επέμβασης, με πολλές μορφές ύψους, ζωτικότητας και δομής του δάσους. Στα καλύτερα περιβάλλοντα, εκεί που το έδαφος είναι βαθύ και γόνιμο, σχηματίζει εντυπωσιακά υψηλά σκιερά δάση, που προσομοιάζουν φυσιογνωμικά αντίστοιχα δάση της Κεντρικής Ευρώπης. Το έδαφος αυτών των δασών είναι μόνιμα καλυμμένο από παχιές στρώσεις των συσσωρευμένων πεσμένων φύλλων της οξιάς, ο οποίος αν και δεν αφήνει πολλά περιθώρια για την ανάπτυξη άλλων φυτών, αποτελεί άριστο βιότοπο για την ανάπτυξη μανιταριών, εντόμων και αραχνοειδών.

Μέσα στη ζώνη της οξιάς, συναντάμε συστάδες με αγριόλευκες (Populus tremula) και αιγοϊτιές (Salix caprea). Κατά θέσεις, υπάρχουν αναδασώσεις με μαύρη πεύκη (Pinus nigra), ένα είδος ορεινής πεύκης που δεν εμφανίζεται φυσικά στο Πήλιο, αλλά χρησιμοποιείται ευρέως σε ολόκληρη την ηπειρωτική χώρα για αναδασώσεις με σκοπό την προστασία του εδάφους από τη διάβρωση και την αισθητική βελτίωση του τοπίου.

Η βλάστηση των ρεμάτων

Κατά μήκος των ρεμάτων εμφανίζονται δασωμένες ζώνες με συστάδες και συδενδρίες πλατάνου (Platanus orientalis), σκληθρου (Alnus glutinosa) και ιτιάς (Salix alba).

Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος

topoguide Greece

Οδηγος για το Ανατολικό Πηλιο

The 5 hiking guides of Mt Pelion
Αναλυτική παρουσίαση της βλάστησης του Ανατολικού Πηλίου θα βρείτε στον οδηγό Ανατολικό Πήλιο topoguide.

Ο οδηγός Ανατολικό Πήλιο topoguide είναι διαθέσιμος για συσκευές Android από το Play Store.

Ο οδηγός Ανατολικό Πήλιο topoguide είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών Topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό του Ανατολικού Πηλίου ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.

Το Ανατολικό Πήλιο topoguide περιλαμβάνεται στην ομάδα της Κεντρικής Ελλάδας.