Τα χωριά του Λύκαιου
Apollo Trails
Λύκαιο, Τετράζι, Μίνθη και κοιλάδα Νέδας
Τα χωριά
Μέσα στην κοιλάδα του ποταμού Νέδα, που σχηματίζεται στην αγκαλιά των ορέων Λύκαιο και Τετράζι και των παρακλαδιών τους, οργανώνεται ένα κλειστό, ακτινωτό και στενά διασυνδεδεμένο πλέγμα οικισμών, που διοικητικά ανήκουν στους δήμους Ανδρίτσαινας-Κρέστενων και Οιχαλίας, δηλαδή στην Ηλεία και τη Μεσσηνία. Οι οικισμοί αυτοί είναι: Σκληρός, Αμπελιώνα, Πέτρα, Άγιος Σώστης, Νέδα, Άνω Μέλπεια και Κακαλέτρι.
Οι κομβικοί οικισμοί του άμεσου περίγυρου της περιοχής είναι η Μεγαλόπολη, η Ανδρίτσαινα και η Καρύταινα.
Τα χωριά της Οιχαλίας
Τα χωριά Σκληρός, Αμπελιώνα, Άγιος Σώστης, Νέδα, Άνω Μέλπεια, Πέτρα και Κακαλέτρι
ζουν κάτω από την εποπτεία των κορυφών του Λύκαιου όρους
Πατήστε για μεγέθυνση
Τα χωριά Σκληρός, Αμπελιώνα, Άγιος Σώστης, Νέδα, Άνω Μέλπεια, Πέτρα και Κακαλέτρι
ζουν κάτω από την εποπτεία των κορυφών του Λύκαιου όρους
Τα χωριά της άνω λεκάνης της Νέδας - εδώ εστιάζουμε στους οικισμούς που βρίσκονται σε άμεση σχέση με τις πεζοπορικές διαδρομές, δηλαδή στα χωριά Σκληρός, Αμπελιώνα, Άγιος Σώστης, Νέδα, Άνω Μέλπεια, Πέτρα και Κακαλέτρι - περιβάλλονται από τους βραχίονες του Λύκαιου και του Τετράζιου, ακριβώς όπως και τα αρκαδικά ξαδέρφια τους, με τα οποία είχαν ανέκαθεν πολλές σχέσεις. Σε αντίθεση όμως με τα χωριά της Αρκαδίας, που ορίζοντάς τους είναι η λεκάνη της Μεγαλόπολης και το ορεινό περίγραμμά της, τα χωριά της Νέδας ανασαίνουν σε έναν πιο δεμένο χώρο, χάνονται στις φωτεινές λεωφόρους της δύσης, συνδεόνται με πιο ανοιχτό περιβάλλον. Παρόμοια σφιχτός και δύσκολος, ο τόπος τους είναι πιο εξωστρεφής και γόνιμος.
Ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα
Πατήστε για μεγέθυνση
Ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα
Όπως και η αρκαδική πλευρά των βουνών αυτών, έτσι και η λεκάνη της Νέδας έθρεψε δημογραφικά και κοινωνικά όλη την Κεντρική Ελλάδα, αλλά και τις Αμερικές και την Αυστραλία. Ανάμεσα στα πολλά εκλεκτά τέκνα της περιοχής, ξεχωρίζει ο μεγάλος σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος (1935-2012), που γεννήθηκε στην Αμπελιώνα. Το εξαιρετικό δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών “Apollo Trails” που κοσμεί την περιοχή έχει στηριχθεί από την οικογένειά του.
Καλοσώρισμα στην Αμπελιώνα
Οι πραγματικά αναπόδραστες θέσεις επίσκεψης της περιοχής είναι αναρίθμητες: ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα, ο αρχαίος ναός του Πάνα στο Μπέρεκλα, το φαράγγι της Νέδας, η χαράδρα του Βυρού, η Ανδρίτσαινα, η ακρόπολη της Είρας, ο ναός του Πανός στο Τετράζι και η Φιγάλεια, για να αναφέρουμε μερικά από τα πιο σημαντικά.
Η κρήνη Φράγκου Λίμνα,
στην ορεινή είσοδο της λεκάνης της Νέδας, από το χωριό Λύκαιο
Στην σύντομη παρουσίαση των επτά χωριών, θα σταθούμε επιγραμματικά σε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του δομημένου και φυσικού τοπίου τους.
Οι χαμένοι οικισμοί
Μια από τις ενδιαφέρουσες γραμμές εξέλιξης του οικιστικού συστήματος της περιοχής είναι η εγκατάλειψη πολλών, μικρών κυρίως, οικισμών που κάποια στιγμή ερημώνουν, αφήνοντας λίγα ερείπια, ένα ξωκλήσι ή ένα τοπωνύμιο. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι αποτέλεσμα κάποιων καταστροφικών συνθηκών, αλλά μάλλον συνέπεια μίας ορισμένης δυναμικής οικονομίας, εννοώντας την εντατικοποίηση ή την αναδιάρθρωση των αγροτικών καλλιεργειών στην ύστερη Τουρκοκρατία, που έγινε αιτία να εγκαταλειφθούν τα λιγότερο αποδοτικά χωριά και να συγκροτηθούν άλλα. Έτσι βλέπουμε πλάι ή και πάνω στα χωριά που ερήμωσαν να ξεφυτρώνουν νέα.
Κείμενο και φωτογραφίες: Τ. Αδαμακόπουλος
topoguide Greece
ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗς ΛΕΚΑΝΗΣ ΤΗΣ ΝΕΔΑΣ
Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι διαθέσιμος για συσκευές Android μαζί με άλλες δεκάδες περιοχές της Ελλάδας, μέσα στη γενική εφαρμογή topoguide Greece. Η Αρκαδικά Μονοπάτια περιλαμβάνεται στην ομάδα της Πελοποννήσου. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός Αρκαδικά Μονοπάτια είναι επίσης διαθέσιμος για συσκευές iOS (iPhone και iPad) μέσα από την γενική εφαρμογή πεζοπορικών περιοχών topoguide Greece. Αποκτήστε τον οδηγό Αρκαδικά Μονοπάτια ως in-app purchase μέσα από την εφαρμογή.
Ο οδηγός περιλαμβάνει δεκάδες πεζοπορικές διαδρομές και